Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

 
fazo yulduzlarining joylashuvi, quyoshning faolligi 
va oy fazalarining siyosiy hodisalar va hulq-atvorga ta‘sirini o‗rganadi. 
SIYOSIY AVANGARD 
(fr. oldinda va qorovul) —
 
siyosiy hokimiyatga, uning 
mazmuniga, hamda maqsadlariga kuchli ta‘sir ko‗rsatish va siyosiy harakatga boshchilik 
qila olish qobiliyatiga ega bo‗lgan ijtimoiy-siyosiy kuchlarning yetakchi qismi. 
SIYOSIY AVANTYURIZM 
(fr. 
aventure 
- sarguzasht, tavakkal, lot. 
political 
- 
siyosat) —
 
siyosat sohasida ijtimoiy qonuniyatlarni, haqiqiy ahvolni va kuchlarni 
nisbatini hisobga olmay amalga oshiriladigan faoliyat. Aksariyat hollarda mag‗lubiyatga 
olib keladi. 
SIYOSIY AVTORITET 
(lot. qadr-qimmat, kuch) — bir guruh ichida o‗z 
a‘zosining shaxsiy va ishbilarmonlik xislatlari tan olinishi darajasi. Shaxsning ijtimoiy 
guruh yoki jamiyatdagi ta‘sirini, nufuzini aks ettiradi. 
SIYOSIY AXLOQ
— ma‘lum bir intizom, axloqiy tamoyillar, me‘yorlar va 
xalqning ma‘naviy g‗oyalarini siyosiy yo‗nalish orqali ta‘sirini o‗rganadi hamda siyosiy 
falsafa bilan uyg‗unlikda rivojlanadi. 
SIYOSIY BASHORAT
— boshqaruv qarorlari qabul qilishning kelgusi rivojini 
taxminiy bilish shakli bo‗lib, unda hozirgi paytdagi voqealarning kechishiga ta‘sir 

---

262 
ko‗rsatuvchi omillar inobatga olinadi. Shuningdek, kelajakni aks ettirishning taxminiy va 
loyihaviy uslubi.
SIYOSIY DISKRIMINATSIYA 
(lot. farqlash, ajratish) — huquqlarda kamsitish 
fuqarolar, ijtimoiy guruhlar, davlat tashkilotlari huquqlarining boshqa fuqarolar, ijtimoiy 
guruhlar, davlatlar va mavjud qonunlarga nisbatan atayin maxrum qilinishi yoki 
cheklanishi. U irqiy, milliy mansubligiga ko‗ra, iqtisodiy ahvoli, siyosiy yoki diniy 
e‘tiqodi, qaysi davlat fuqarosi ekanligiga qarab amalga oshishi mumkun. 
SIYOSIY ELITA
(fr. eng yaxshi, saralangan) — ancha mustaqil, oliy, nisbatan 
imtiyozli, kamchilikni tashkil etuvchi guruh. Bu guruh vakillari yuqori ruhiy, ijtimoiy va 
siyosiy sifatlarga ega va hokimiyatni qo‗llash yoki unga ta‘sir etish bilan bog‗liq 
qarorlarni qabul qilish, hamda amalga oshirshda ishtirok etadi. Siyosiy elita yorqin 
siyosiy rahbarlik sifatlari bilan ajralib turadi. S.e. muayyan sifatlarga yoki hokimiyatga 
kuchli ta‘sirga ega ijtimoiy guruhga mansublikni bildiradi. S.e. jamiyat rivojini 
maqsadlari va yo‗nalishlarini ishlab chiqadi. U strategik jihatdan muhim qarorlarni qabul 
qiladi va ularni amalga oshirish uchun davlat hokimiyati egalik qilayotgan barcha 
manbalarni ishga soladi. Italiyalik ikki olim — G.Moska va V.Pareto va nemis olimi 
R.Mixels elitalarni siyosatning alohida sub‘ekti sifatida ajratib, uning amaliy faoliyatini 
o‗rganadilar. Ularning ijodi elitologiya faniga