Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

YEVROPA KENGASHI (YEK)
— Yevropa davlatlarining har tomonlama 
hamkorlik qilishiga ko‗maklashuvchi xalqaro tashkilot. 1949-yil ta‘sis etilgan. YEKning 
maqsadi: a‘zo mamlakatlar o‗rtasida yaqin aloqalarni ta‘minlash; Yevropaning 
demokratik va xavfsiz makonga aylanishiga, plyuralistik demokratiyani va inson 
huquqlarini mustahkamlashga, Yevropacha o‗zini o‗zi anglash va madaniy bir xillikni 
rivojlantirishga yordam berish. Yevropadagi 40 dan ortiq davlat a‘zo hisoblanadi. YEKga 
a‘zo bo‗lib kirishni istagan davlat muayyan talablarga javob berishi kerak: uning davlat 
muassasalari va huquqiy tuzilishi demokratiyaning asosiy prinsiplariga, inson 
huquqlariga rioya etilishiga muvofiq bo‗lishi lozim, xalq vakillari esa erkin, teng va 
umumiy saylovlar yo‗li bilan saylanishi kerak. YEKga qabul qilishda, jumladan, fikrni 
ifodalash erkinligi bo‗lishi, milliy ozchiliklar himoyalanishi, xalqaro huquq me‘yorlariga 
rioya etilishi mezon hisoblanadi. YEK a‘zosi inson huquqlari bo‗yicha Yevropa 
konvensiyasining qatnashchisi bo‗lishi shart. YEKning quyidagi organlari bor: 1. 
Vazirlar qo‗mitasi. 2. Parlament assambleyasi. 3. Tarmoq vazirlari kengashi. 4. 
Kotibiyat. Vazirlar qo‗mitasi YEKning oliy organidir. U a‘zo mamlakatlar tashqi ishlar 
vazirlaridan tashkil topadi va YEKning ish dasturi yuzasidan qarorlar qabul qiladi, turli 
hukumatlararo ixtisoslashgan qo‗mitalar, tarmoq vazirlar kengashlari takliflari bo‗yicha 
qarorlar chiqaradi, YEK budjetini qabul qiladi va inson huquqlari bo‗yicha Yevropa 
komissiyasi a‘zolarini tayinlaydi. Odatda, yiliga ikki marta vazirlar darajasida yig‗ilish 
o‗tkazadi. Parlament assambleyasi milliy parlamentlar deputatlaridan tashkil topgan 
deputatlar va ularning o‗rinbosarlaridan iborat. Assambleya kun tartibida turgan 
masalalarni muhokama qiladi, tavsiyalar ishlab chiqadi, konferensiya, kollokvium va 
ochiq parlament majlislarini tashkil qiladi. Bosh kotibni va uning o‗rinbosarini, inson 
huquqlari bo‗yicha Yevropa sudi sudyalarini saylaydi. Kotibiyatni 5 yil muddatga 
saylanadigan Bosh kotib boshqaradi. YEK organlari Strasburg shahrida (Fransiya) 
joylashgan.