Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

LOBBISTLAR
— zarur axborotlarni to‗plashga va hokimiyat organlarini o‗zlari 
mansub bo‗lgan guruhlar foydasiga qaratilgan qarorlar qabul qildirishga qodir bo‗lgan 
yuqori malakali mutaxassislardir. Lobbistlar o‗zlarining mijozlari uchun moliyaviy foyda 
yoki boshqa imtiyozlarni qo‗lga kiritadilar. Ular tez – tez manfaatli guruhlar bilan siyosiy 
arboblar, shu jum. qonun chiqaruvchilar va hukumat a‘zolari o‗rtasidagi turli 
kelishuvlarda vositachi rolini bajaradilar va shu bilan mamlakatning siyosiy yo‗lini 
shakllantirishga muhim ta‘sir o‗tkazadilar. 
LOBBIZM
(ing. 
lobby
– yopiq sayr qilish maydonchasi, koridor) — davlat 
idoralari, qonunchilik, ijroiya, sud hokimiyatlarining mintaqalar iqtisodiyoti ayrim 
tarmoqlari va sohalarini, korxonalar, ijtimoiy guruhlarni obyektiv zarurat taqozosi bilan 
emas., balki ma‘lum bir manfaatlarni ko‗zlab, ba‘zan mansabdor shaxslarni sotib olish 
(maktublar, OAV, reklama, ommaviy chiqishlar, bayonotlar, bosim o‗tkazish) orqali 
qo‗llab-quvvatlashga qaratilgan faoliyati. L. Amerika Qo‗shma Shtatlarida to‗liq yuzaga 
chiqish bilan (bunda u 1946-yildan boshlab ro‗yxatga olinadi va qonunga muvofiq 
moliyaviy nazorat ostida bo‗ladi) amalda barcha ijtimoiy-siyosiy tuzilmalar uchun 
xarakterlidir. L.dan foydalanish ma‘lum bir maqsadlarga erishish maqsadida hokimiyat 
(asosan) struktkralariga ta‘sir o‗tkazishning (to‗g‗ridan-to‗g‗ri va bilvosita) turli-tuman 
priyomlari va uslublari majmuasidir. L. texnologiyasi etarlicha murakkab tuzilmaga ega, 
unga axborot-psixologik ta‘sir o‗tkazishning an‘anaviy tadbirlari emas., balki bir qator 
ta‘minlovchi harakatlar ham kiradi. «Lobbi», «lobbizm», «lobbizmdan foydalanish» 
tushunchalari va uning boshqa hosilalari ingliz tilidagi siyosiy terminologiyadan olingan. 
1553-yilda monastirdagi sayr qilish maydonchasini ko‗rsatish uchun foydalanilgan. 
Oradan yuz yil o‗tgach Angliyadagi umumlashuvlar palatasining sayr qilish uchun 
mo‗ljallangan xonasi shunday deb atay boshlagan. Amerikada 1864-yilda «lobbizmdan 
foydalanish» atamasi kongress koridorlarida ovozlarni pulga sotib olishni ifodalay 
boshlagandan keyin bu atama siyosiy tus olgan. L.dan foydalanish siyosati: alohida 
ijtimoiy va siyosiy kuchlar; alohida mamlakatlar va hududlar; xususiy ijtimoiy yoki 
global muammolarni hal qilish strategiyalari foydasiga o‗tkazilishi mumkin. Lobbistlar 
hokimiyat vakillari qiyofasida o‗z himoyasidagilarga katta foyda beradigan davlat 
buyurtmalari, kreditlar, yordamlar, imtiyozlar, litsenziyalar olishda, iqtisodiy va tijorat 
faoliyatida, yangi korxonalar ochish va uni ro‗yxatdan o‗tkazishda, raqobatchilarni 
sindirishda qulay sharoitlar yaratishda ko‗maklashadi. Agrar L. va sanoat L.ga bo‗linadi. 
LOKAL
(lot. 
localis 
–
 
mahalliy) — muayyan chegaradan tashqari chiqmaydigan, 
shu joy uchun xoslik (mas., L. urushlar, jahon urushidan farq qilib, ma‘lum 
mamlakatlarga yoyiladigan, cheklangan hududlardagi urushlar).