Namangan davlat universiteti arxivshunoslik kafedrasi

 

XIII

 

asrlarda  shaharlarda  savdo-sotiq 

va  hunarmandchilikning  rivojlanishi  g'arbiy  Yevropa  arxitekturisining 

eng  yuqori  cho'qqilarga  chiqishiga  olib  kelgan.  Qurilish  ishlari 

monastrlarning  qaramog'idan  ketib,  haqiqiy  quruvchi  proffessionlarning 

ixtiyoriga 

o'tgan. 

Bu 

davrlarda 

quruvchilar 

konstruksiyalarni 

yengillashtiruvchi  va  qurilish  materiallarini  iqtisod  qiluvchi  yangi 

qurilish  usullarini  qidira  boshlaganlar.  O'tgan  davrdagidek,  Gotika 

arxitekturasining  rivojlanishida  Fransiya  arxitekturasi  maktablari  yana 

yetakchi  o'rinlarda  qolgan.  Qurilish  usullari  va  konstruksiyalar  Bu 

davrning 

eng 

katta 

texnik 

yutuqlaridan 

biri 

bo‘lib 

gotika 

ibodatxonalarining  konstruksiyalaridir

. 

Gotika  arxitekturasi  ustalari 

Roman  arxitekturasi  yutuqlarini  rivojlantirib,  sifat  jihatidan  yangi  kark 

assistemasini  yaratganlar.  Bu  sistema  binolarining  devorlari  va  umuman 

o'zini ancha yengil bo'lishiga olib kelgan. 

Gotika  karkasining  asosiy  elementlari  bu  gumbazning  arka 

qovurg'alari  —  nervyuralar,  gumbazning  vertikal  tayanchlari  (tashqariga 

chiqarilgan) kontrofoslar va qiya elementlar  – ark butanlaradir. 

Gotika  arxitekturasining  eng  ko'zga  ko'ringan.  Parij  xudo  onasi 

sobori  bo'lib,  buning  qurilishi  ll63-yilda  boshlanib  XIV  asrning 

o'rtalarida  tugallangan

 

Hashamatli  besh  nefli  soborning  uzunligi  129m, 

nefning  balandligi  32,5  m,  minoralarning  balandligi  esa  69  m  ni  tashkil 

etadi. 

Gotika  uslubi  XIII  asrga  kelib  o'zining  eng  rivojlangan  davriga 

o'tgan. Bunga misol qilib Reyms soborini ko'rsatish mumkin

. 

Qo‘llaniladigan  ta‘lim  texnologiyalari:  dialogik  yondoshuv,  muammoli 

ta‘lim, munozara, o‘z-o‘zini nazorat.

 

 

---

 

 

 

Adabiyotlar

: 

1.

 

Мирзиѐев Ш. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий 

жавобгарлик – ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши 

керак. – Т.: Ўзбекистон, 2017. – 104 б.   

2.

 

Каримов И.А. Юксак маънавият – енгилмас куч. – Т.: «Маънавият», 

2008. 

3.

 

Каримов И.А. Ўзбекистон мустақилликка эришиш остонасида. – Т.: 

Ўзбекистон, 2011. 

4.

 

Vaxitov  M.M.,  Mirzayev  SH.R.  Me‘morchilik.  1  qism.  Me‘morchilik 

tarixi. – Toshkent: «Tafakkur» nashriyoti, 2010.  

5.

 

Saidboboyev  Z,.  Choriyev  Sh.  Maxsus  tarixiy  fanlar  asoslari  (o‘quv 

qollanma). – T., 2015. 

6.

 

Засипкин Б.Н. Архитектура Средней Азии. – М., 1948.  

7.

 

Vohidov M.M. Samarqand arxitektura yodgorliklari. – Buxoro, 2009.  

8.

 

Vohidov M.M.  Buxoro arxitektura yodgorliklari. – Buxoro, 2009.  

9.

 

Vohidov M.M. Xiva me‘moriy obidalari. – Buxoro, 2009.  

10.

 

Vohidov M.M. O‗zbekiston milliy me‘morchiligi. – Buxoro, 2009.  

11.

 

Vohidov M.M. Binokorlik bezakchiligi. – Buxoro, 2009.  

12.

 

www.ziyonet.net 

13.

 

www.history.ru