Naftion kislota (natriyli tuzi)

4.Fenollarning ishqorlar bilan o’zaro tasiri (fenollarni spirtlardan farqi)
Probirkaga fenolning bir necha kristalchasini joylashtiramiz.Doimiy chayqatib 5 % NaOH eritmasidan kristallar erib ketguncha oz-ozdan solinadi.Bir vaqtning ichida boshqa probirka 0,2-0,3 ml butil yoki (amil) spirtdan quyiladi va ishqor qo’shiladi.Olingan natijalarni solishtirib ko’ring reaksiya tenglamasini yozing.

5. Ko’p atomli fenollarni Ag₂O ning ammiakli eritmasi bilan oksidlanishi (rezorsin,gidrohinon,piragollol)

1 ml dan ko’p atomli fenol solingan har bir probirkaga 0,5 ml kumush oksidning ammiakli eritmasidan solinadi va suvli hammomda qizdiriladi.Metal ko’rinishidagi kumushnig qora cho’kmasi hosil buladi.Probirkalarda sodir bo’lgan o’zgarishlarni tushuntiring va reaksiyalarni yozing.


ALDEGID VA KETONLARNING SIFAT REAKSIYALARI.
1. Yodoformli proba.
1 tomchi asetonli 1 ml suvga avval 2 tomchi kons. yodning kaliy yodiddagi eritmasidan va shundan so’ng 10 % li NaOH eritmasidan tomchilatib solinadi.Yodning rangi o’zgaradi va ko’p miqdorda yodoform ajraladi. Sovuqda cho’kma hosil bo’lishi aseton uchun hosdir. Boshqa birikmalar uchun aralashmani qizdirish kerak bo’ladi.


2. Chumoli aldegidning rezorsin bilan reaksiyasi.
Probirkaga 3 ml 0,5 % li rezorsin eritmasi va 1 ml 10 % li formaldegid eritmasi qo’shiladi. Pipetka yordamida idish devorlaridan 1-2 ml kons. sulfat kislota solinadi. Ikki suyuklikning sirt yuzasida pushti rang hosil bo’ladi.


3. Tollens reaksiyasi (kumush ko’zgu reaksiyasi)
Kichkina probirkada 1 ml yangi tayyorlangan 10 % kumush nitrat eritmasini 1 ml 2 normalli natriy ishkor eritmasi bilan aralashtiriladi.Aralashmaga tomchilatib 25 % ammiak eritmasidan cho’kmaga tushgan AgOH cho’kmasi erib ketguncha solinadi.Aniqlanayotgan spirtli moddadan 1 necha tomchi quyiladi.Agar aniqlanayotgan modda tarkibida aldegid mavjud bo’lsa tezda kumush ajralib chiqa boshlaydi.Agar reaksiya sodir bo’lmasa probirka suvli hammomga joylashtirib 50-60 gradusgacha qizdiriladi.Shunga o’hshash reaksiyani ko’p atomli fenollar,deketonlar va ayrim aramatik aminlar beradi.
DIQQAT!!! Kumushni ammmiakli eritmalarini reaksiyadan keyin tezda xlorid kislota solingan idishga to’kish kerak va idishni suv bilan yuvib tashlash kerak.Agar yuvilmasa uzok turishi davomida hech kanday sababsiz portlaydigan kumush brikmasi hosil bo’ladi.