Naftion kislota (natriyli tuzi)

Laboratoriya ishi №6
EKSTRAKTSIYA
Ekstraktsiya organik moddani eritmadan yoki qattiq modda aralashmalaridan ajratib olish usullaridan biridir. Ekstraktsiya olinayotgan modda va aralashmalarning xar xil erituvchilarda turlicha erishiga asoslangandir. Suvda erigan organik moddalarni suv bilan aralashmaydigan erituvchilar: dietil efir, benzol, petrolеy efir, xloroform va boshqalardan birida yaxshi erishini e'tiborga olib, suvli eritma aralashmasidan organik moddani ajratib olish mumkin. Bunda ishlatilayotgan erituvchilarning qaynash xarorati ancha past bo’lganligi uchun ular osonlikcha haydab olinadi.

Qaytarma sovutkich Ekstraktor Suvli eritma Organik erituvchi Tubi yumaloq kolba Termometr va qizdirish asbobi

19-rasm . Suvdan og`ir bo`lgan organik erituvchilar bilan to`xtovsiz ekstraksiya

20-rasm. Anilinni suvli aralashmasini ekstraktsiya qilish


Anilinni suvli aralashmadan ekstraktsiya usuli yordamida
dietil efir bilan tozalash


Rеaktivlar: anilin, distillangan suv, dietilefir, CaCl₂ yoki Na₂SO₄
Kеrakli asboblar: shtativ, ajratgich voronka, yig'gich kolba, suv xammomi. Anilin distillangan suvda eritilib, to’yingan eritma xosil qilinadi. Eritma ajratgich voronkaga quyiladi va uning ustiga dietilefir qo’shiladi. Voronkaning qopqog’i yopib sеkin asta chayqatiladi va vaqti - vaqti bilan voronka ichida xosil bo’lgan bosim voronkaning jo'mragi orqali chiqarib yuboriladi. So’ngra voronka shtativga o’rnatilib, bir oz tindiriladi. Pastki suvli qavat esa voronka jo’mragi orqali biror idishga olinadi. Efirli qavat esa voronkaning og'zidan boshqa kolbaga quyiladi. Eritma shu tarzda 3 marta toza efir bilan ekstraktsiya qilinib, efirli eritma suvsiz natriy sulfatda quritiladi va filtrlanib, efirsiz suv hammomida haydaladi. Toza anilinning qaynash tеmpеraturasi 184,5⁰C.