Nabiyev nuriiymonning statistika fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
BANK ISHI FAKULTETI
BIA-80 GURUH TALABASI
NABIYEV NURIIYMONNING
STATISTIKA FANIDAN TAYYORLAGAN
MUSTAQIL ISHI

TOSHKNET – 2022
Statistika fanidan 2-ON topshiriqlari VARIANT № 15
1-savol: Tashqi iqtisodiy faoliyatni tavsiflovchi ko’rsatkichlami aytib bering?
2-Masala. Mehnatni asosiy kapital bilan qurollanishi va mehnat unumdorligi darajalari o’rtasidagi o’zaro bog’liqligini o’rganish maqsadida 25 ta turdosh korxonalarni teng intervalli 4 ta guruhga ajrating.

	A s o s iy k a p i ta l , m in s o ’ m	Q o ’s h i lg a n q iy m a t , m in s o ’ m	X o d im la r s o n i , k ish i
1 .	15 ,5	12 ,7	3 4 4
2.	17,1	10,2	371
3.	2 0 , 2	19,5	4 4 0
4.	19 , 4	2 2 , 4	4 8 0
5.	10 , 4	4 , 8	3 5 5
6.	11 ,8	7 , 4	2 8 8
7.	10 ,2	6,1	3 9 7
8.	8 , 7	5 , 8	2 0 0
9.	2 1 , 3	2 5 , 2	2 9 6
10.	11,5	3 ,5	3 2 3
11.	1,3	1,0	100
12.	5,3	3 , 8	2 1 5
13.	18 ,5	14,8	4 2 7
14.	2 0 , 2	2 3 , 4	4 9 5
15.	11,3	11 ,6	4 0 8
16.	9 , 3	6 , 6	2 4 7
17.	6 , 8	5 , 8	2 8 8
18.	20 , 3	2 6 , 0	5 4 9
19.	11 ,4	12 ,6	2 9 5
20 .	2 , 8	2 , 5	199
21 .	6 , 0	6 , 7	3 0 9
2 2 .	16 ,9	17,3	5 1 2
2 3 .	2 , 0	1,2	125
24 .	10 , 2	12 ,4	2 0 4
2 5 .	10 , 4	14 ,6	3 0 2

Korxonalar bo’yicha mehnatni asosiy kapital bilan qurollanishi va mehnat unumdorligi darajasi o’rtasidagi bog’lanishning regressiya tenglamasini aniqlang, korrelyatsiya koeffitsiyentini hisoblang, olingan ma’lumotlar bo’yicha xulosa qiling.

3- masala. Viloyatda yig’iladigan bevosita soliqlar bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Ko’rsatkichlar	O ’tgan davr	Hisobot davri
Jismoniy shaxslardan tadbirkorlik faoliyati uchun olinadigan soliq, mlrd. so’m	10,1	14,2
Soliq stavkasi, %	8,1	7,9
Tadbirkorlarning yillik daromadi, mlrd. so’m	124,7	179,7

Jismoniy shaxslardan tadbirkorlik faoliyati uchun olinadigan soliq bo’yicha soliq summasini, soliq bazasini va stavkasini o’zgarishi hisobidan ortgan qiymati aniqlansin.

JAVOBLAR:

1. 
   TIF statistikasi iqtisodiy hodisalarning vaqt va fazoda taqqoslamasligini 
   ta’minlash uchun ularni joriy baholardan tashqari o‘zgarmas (taqqoslama) 
   baholarda ham ifodalaydi. Shunday qilib, TIF statistikasi vazifalari va mazmuni 
   jihatdan buxgalteriya va operativ uchyotdan hamda boshqa tarmoq statistikalaridan 
   farq qiladi. Uning qo‘llanish joyi keng va murakkabdir. 
   Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida TIF statistikasi oldida quyidagi 
   muhim vazifalar turadi: 
   1. Tashqi iqtisodiy faoliyatni, boshqarishni va keng jamoatchilikni 
   haqqoniy statistik ma’lumotlar bilan ta’minlash. 
   2. Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida xalqaro iqtisodiy aloqalarni har 
   tomonlama keng qamrovli ifodalovchi yangi statistik ko‘rsatkichlar tizimini 
   ishlab chiqish. 
   3. Mamlakatimiz turli tarmoqlari iqtisodiy faoliyatini chet el 
   mamlakatlari iqtisodiyoti bilan muvofiqlashtirish yordamida yuzaga keladigan 
   iqtisodiy samaradorlik ko‘rsatkichlarini aniqlash va tahlil qilish. 
   4. Chet el mamlakatlari bilan iqtisodiy aloqalar samaradorligini oshirish 
   manbalarini va omillarini aniqlash. 
   Tashqi iqtisodiy aloqalarni tahlil qilishda makroiqtisodiy statistika quyidagi 
   ko’rsatkichlarni hisoblaydi. 
   xalqaro savdo-sotiqni tavsiflovchi ko’rsatkichlar; 
   xalqaro ishlab chiqarish kooperatsiyasini tavsiflochi ko’rsatkichlar; 
   xalqaro kapital migratsiyasini ifodalovchi ko’rsatkichlar; 
   xalqaro ishchi kuchi migratsiyasini tavsiflovchi ko’rsatkichlar; 
   o’zaro to’lovlar va hisob valyutalari operatsiyalarini ifodalovchi ko’rsatkichlar. 
   Xalqaro iqtisodiy munosabatlarda savdo-sotiq etakchi o’rin tutadi va bu 
   jahon bozorida quyidagi ko’rsatkichlarda o’z ifodasini topadi.
   

2. 
   

	A s o s iy k a p i ta l , m in s o ’ m	Q o ’s h i lg a n q iy m a t , m in s o ’ m	X o d im la r s o n i , k ish i
1 .	15 ,5	12 ,7	3 4 4
2.	17,1	10,2	371
3.	2 0 , 2	19,5	4 4 0
4.	19 , 4	2 2 , 4	4 8 0
5.	10 , 4	4 , 8	3 5 5
6.	11 ,8	7 , 4	2 8 8
7.	10 ,2	6,1	3 9 7
8.	8 , 7	5 , 8	2 0 0
9.	2 1 , 3	2 5 , 2	2 9 6
10.	11,5	3 ,5	3 2 3
11.	1,3	1,0	100
12.	5,3	3 , 8	2 1 5
13.	18 ,5	14,8	4 2 7
14.	2 0 , 2	2 3 , 4	4 9 5
15.	11,3	11 ,6	4 0 8
16.	9 , 3	6 , 6	2 4 7
17.	6 , 8	5 , 8	2 8 8
18.	20 , 3	2 6 , 0	5 4 9
19.	11 ,4	12 ,6	2 9 5
20 .	2 , 8	2 , 5	199
21 .	6 , 0	6 , 7	3 0 9
2 2 .	16 ,9	17,3	5 1 2
2 3 .	2 , 0	1,2	125
24 .	10 , 2	12 ,4	2 0 4
2 5 .	10 , 4	14 ,6	3 0 2

Korrelyatsion bog‘liqlik ta’rifini aniqlashtiramiz, buning uchun shartli о‘rtacha qiymat tushunchasini kiritamiz.

Shartli о‘rtacha qiymat  deb, Y tasodifiy miqdorning X=x qiymatiga mos qiymatlarining arifmetik о‘rtacha qiymatiga aytiladi.
Masalan, X miqdorning x₁=2 qiymatiga Y miqdorning y₁=3, y₂=5, y₃=6, y₄=10 qiymatlari mos kelsin. U holda, shartli о‘rtacha qiymat
ga teng.
Y ning X ga nisbatan korrelyatsion bog‘liqligi deb,  _x shartli о‘rtacha qiymatning
x ga funksional bog‘liqligiga aytiladi:

X ning Y ga nisbatan korrelyatsion bog‘liqligi ham yuqoridagi kabi ta’riflanadi:
(15.1) va (15.2) tengliklar mos ravishda Y ning X ga va X ning Y ga nisbatan regressiya tenglamasi deyiladi.
f(x) va  funksiyalar- regressiya funksiyalari, ularning grafiklari esa regressiya chizig‘i deyiladi.
Korrelyatsion nazariyasining asosiy masalalaridan biri korrelyatsion bog‘lanish shaklini aniqlash, ya’ni uning regressiya funksiyasi kо‘rinishini (chiziqli, kvadratik, kо‘rsatkichli va hokozo) topishdan iborat. Regressiya funksiyalari kо‘p hollarda chiziqli bо‘ladi. Ikkinchi masala korrelyatsion bog‘lanishning zichligi (kuchi)ni aniqlash.
Y ning X ga nisbatan korrelyatsion bog‘liqligi zichligi Y ning qiymatlarini  _x shartli о‘rtacha qiymat atrofida tarqoqligining kattaligi bо‘yicha baholanadi: kо‘p tarqoqlik Y ning X ga kuchsiz bog‘liqligidan yoki bog‘liqlik yо‘qligidan darak beradi; kam tarqoqlik ancha kuchli bog‘liqlik borligini kо‘rsatadi. X ning Y ga nisbatan korrelyatsion bog‘liqligining zichligi ham shu kabi baholanadi.
Chiziqli regressiya
Y va X son belgilar chiziqli korrelyatsion boglangan bо‘lsin. Eng sodda holni qaraymiz. X belgining turli x qiymatlari va Y belgining ularga mos  qiymatlari bir martadan kuzatilgan bо‘lsin:

xi	x1	x2	…	xn
yi	y1	y2	…	yn

Bu qiymatlar bir martadan kuzatilganligi uchun shartli о‘rtacha qiymatdan foydalanishga ehtiyoj yо‘q. Regressiya tenglamasini
 _(15.3)
+ko’rinishda izlaymiz, bu yerda,  _{- Y ning X ga} nisbatan _{regressiya koeffitsiyenti deyiladi.}

3. 
   Echim: S =10+10*0,3*5= 25,0 mln. so’m S = 10(1+0,3*5) = 25,0 mln. so’m