Nabaviy hadislar

“Yaxshilik bilan yomonlik barobar bo‘lmas. Siz 
(har qanday yo-
monlikni)
 eng go‘zal so‘zlar bilan daf qiling! 
(Shunda)
 banogoh 
siz bilan o‘rtalaringizda adovat bo‘lgan kimsa qaynoq-sodiq do‘st 
kabi bo‘lib qolur” 
(Fussilat, 34).
ِتَٰو ۡص
َ ۡ
لٱ َرَكن
َ
أ َّنِإ ۚ َكِتۡو َص نِم ۡض ُض
ۡغٱَو َكِيۡشَم ِف ۡدِصۡقٱَو
١٩ ِيرِمَ
ۡ
لٱ ُتۡو َصَل
“Yurganingda o‘rtacha yurgin va ovozingni past qilgin. Chunki 
ovozlarning eng yomoni eshaklar ovozidir” 
(Luqmon, 19).
:ملسو هيلع هللا لىص هللا لوسر لاق :لاق هنع هللا ضير ةريره بيأ نع
.)ْمِهِئا َسِنِل ْمُكُرايِخ ْمُكُرايِخَو ،اًقُلُخ ْمُهُن َسْحَأ اًنايمِإ َينِنِمؤلما ُلَمْكَأ(
Abu Hurayra raziyallohu anhudan rivoyat qilinishicha, Rasululloh 
sallollohu alayhi va sallam dedilar: 
“Mo‘minlarning iymoni komil-
rog‘i axloqi eng go‘zal bo‘lganidir. Ahli oilasiga yaxshi (muomalada) 
bo‘lganingiz yaxshilaringizdir”
(Termiziy, 1162).

---

84
Imom Abu Hanifa Xalqaro Islom Akademiyasi
NABAVIY HADISLAR 1-QISM
9
هيلع هللا لىص هللا لوسر لاق :لاق هنع هللا ضير ٍدوعسم نب هللادبع نع
.)ٌرْفُك ُهُلاَتِقَو ، ٌقو ُسُف ِمِل ْسلما ُبابِس( :ملسو
Abdulloh ibn Mas’ud rivoyat qiladi: Rasululloh sallollohu alayhi 
va sallam dedilar: 
“Musulmonni haqorat qilish fosiqlik, u bilan jang 
qilish kufrdir”
(Buxoriy, 48, Muslim, 64).

---

85
ةيملاسلإا مولعلل ةيلودلا ةفينح يبأ ماملإا ةيميداكأ
Bir a’robiy Rasululloh sallollohu alayhi va sallamning masjidlariga kirib 
keldi va bir chekkada turib, yozila boshladi. Sahobalar darhol o‘rinlaridan 
turib-borib, uni bu ishi uchun jerkib qaytardilar. Shunda Payg‘ambarimiz 
sollallohu alayhi va sallam: 
“Uni (o‘z holiga) qo‘yinglar. Keyin peshobi usti-
ga bir chelak suv quyib yuboringlar. Sizlar qiyinlashtiruvchi emas, aksincha, 
osonlashtiruvchi-qulaylashtiruvchi qilib yuborildingiz”, 
— dedilar (Buxoriy, 
220).
Rasululloh sallollohu alayhi va sallamning axloqlaridagi ushbu holat 
nimani ko‘rsatadi? Uni quyidagi hadisdan bilib olamiz.
،َمَّل َسَو ِهْيَلَع ُهللا َّلى َص ِّيِبَّنلا ِنَع ،َمَّل َسَو ِهْيَلَع ُهللا َّلى َص ِّيِبَّنلا ِجْوَز َةَشِئاَع ْنَع
.»ُهَناَش َّلاِإ ٍءْ َش ْنِم ُعَزْنُي َلاَو ،ُهَناَز َّلاِإ ٍءْ َش ِفي ُنوُكَي َلا َقْفِّرلا َّنِإ« : َلاَق
Ummul-mo‘miniyn Oisha raziyallohu anhodan rivoyat qilinadi, 
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam dedilar: 
“Nimada halimlik 
bo‘lsa, albatta, unga chiroy beradi. Nimadan halimlik olinsa, uni ayb-
li-nuqsonli qilib qo‘yadi” 
(Muslim, 2594).
قفرلا
Halimlik — so‘z, fe’l va tanlash mumkin bo‘lgan 
ishlarning barchasida muomalaning yengil, yum-
shoq yo‘lini tanlash.
هناز
Unga ziynat-chıroy beradi.
عزن
Sug‘urib olinsa — yo‘q bo‘lsa.
هناش
Uni aybli, nuqsonli, xunuk qiladi.