Nabaviy hadislar

59
ةيملاسلإا مولعلل ةيلودلا ةفينح يبأ ماملإا ةيميداكأ
7
………………………..
1-mashq. 
Quyidagi hadislarni ustozingiz yordamida o‘qib, o‘ng qo‘lni ish-
latish sunnat bo‘ladigan o‘rinlarni yozing.
Hadis
O‘ng qo‘l bilan 
boshlash o‘rni
.» َكيِلَي َّمِم ْلُكَو ، َكِنيِمَيِب ْلُكَو ،َهَّللا ِّم َس ،ُمَلاُغ اَي«
“Ey bola, “Bismillah” de (Allohning nomini ayt), o‘ng qo‘ling 
bilan va oldingdan yegin” 
(Buxoriy, 5376, Muslim, 2022).
ُهللا َّلى َص ِّيِبَّنلا َعَم ُتْيَّلَص : َلاَق َمُهْنَع ُهَّللا َ ِضيَر ٍساَّبَع ِنْبا ِنَع
َّلى َص ِهَّللا ُلو ُسَر َذَخَأَف ،ِهِرا َسَي ْنَع ُتْمُقَف ،ٍةَلْيَل َتاَذ َمَّل َسَو ِهْيَلَع
.ِهِنيِ َيم ْنَع يِنَلَعَجَف ، ِئاَرَو ْنِم ِسْأَرِب َمَّل َسَو ِهْيَلَع ُهللا
Ibn Abbos aytadi: “Bir tunda Rasululloh sollallohu alayhi 
va sallam bilan namoz o‘qib, chap tomonlarida turgan 
edim, Rasululloh sollallohu alayhi va sallam boshimdan 
ushlab o‘ng taraflariga o‘tkazib qo‘ydilar” ( Buxoriy, 726, 
Muslim, 763).
ِل ْسَغ ِفي َّنُهَل َمَّل َسَو ِهْيَلَع ُهللا َّلى َص ُّيِبَّنلا َلاَق : ْتَلاَق َةَّيِطَع ِّمُأ ْنَع
.»اَهْنِم ِءو ُضُولا ِع ِضاَوَمَو اَهِنِماَيَ ِب َنْأَدْبا« :ِهِتَنْبا
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam qizlari vafot et
-
ganda Ummu Atiyyaga yuvishini buyurib dedilar: 
“O‘ng 
tarafidan va tahorat o‘rinlaridan boshlanglar”
(Buxoriy, 167, 
Muslim, 939).
َكِّق ِش َلىَع ْعِجَط ْضا َّمُث ،ِةَلا َّصلِل َكَءو ُضُو ْأ َّضَوَتَف َكَعَج ْضَم َتْيَتَأ اَذِإ«
.»ِنَ ْيمَلا
“Yotmoqchi bo‘lsang, namozga tahorat qilganingdek tahorat 
qil, so‘ng o‘ng yonboshing bilan yot”
(Buxoriy, 6311, Muslim, 
2710).

---

60
Imom Abu Hanifa Xalqaro Islom Akademiyasi
NABAVIY HADISLAR 1-QISM
7
2-mashq. 
Quyidagi ikki hadis ma’nosi qarama-qarshidek tuyuladi. Us-
tozingiz ko‘magida buning yechimini toping.
1. Oisha onamizning hadislari: 
“Rasululloh sollallohu alayhi va sallam 
hamma ishda o‘ng qo‘lni ishlatishni yaxshi ko‘rardilar”.
2. 
“Biringiz hojat chiqarar ekan, jinsiy a’zosini o‘ng qo‘li bilan ushlamasin,
najosatni on’g qoli bilan artib tozalamasin”. 
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
3-mashq.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam shar’iy hikmatlar borligi 
uchun ham o‘ng qo‘lni ishlatishga buyurganlar.
1) Quyidagi dalillarni diqqat bilan o‘qib, bu hikmatlarni topishga harakat 
qiling.
Hadis
Hikmat
.» َكيِلَي َّمِم ْلُكَو ، َكِنيِمَيِب ْلُكَو ،َهَّللا ِّم َس ،ُمَلاُغ اَي«
“Ey bola, “Bismillah” de (Allohning nomini ayt), o‘ng qo‘ling 
bilan va oldingdan yegin”
(Buxoriy, 5376, Muslim, 2022).
،ِهِنيِمَيِب ْبَ ْشَيْلَف َبِ َش اَذِإَو ،ِهِنيِمَيِب ْلُكْأَيْلَف ْمُكُدَحَأ َلَكَأ اَذِإ«
.»ِهِل َمِشِب ُبَ ْشَيَو ،ِهِل َمِشِب ُلُكْأَي َناَطْيَّشلا َّنِإَف
“
Ovqatlansangiz, o‘n qo‘l bilan yeng. Suv ichganda o‘ng qo‘l 
bilan iching.