N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

sotish bo'yicha operatsiyalar.
245

---

Agar mamlakatda pul massasi ortiqcha b o ’Isa. Markaziy bank
aksiyalarni sotadi, aholi va banklar aksiyalarni sotib oladi,aksiyalar
taklifi ortadi. natijada aksiyalar narxi tushadi. foizi ortadi(haq),
aksiyalarga bo'lgan talab ortadi, aholi va banklar aksiyalarni sotib
oladi, aholining va bankning zaxiralari qisqaradi.
Hisob stavkasi - Markaziy bank tom on idan tijorat banklariga
beriladigan kreditning fo iz stavkasi. Ilisob stavka pasaytirilganda
tijorat banklari tomonidan Markaziy bank kreditlariga talab o'sadi
va investitsion faollik ortadi. Hisob stavka ko'tarilganda kreditga
talab kamayadi va bu m uom aladagi pul masssasini ham kamaytiradi.
Majburiy zaxira normasi - bunda Markaziy bank tijorat bank-
larning majburiy zaxira normalarini o'zgartirishi orqali pul taklifiga
ta'sir ko'rsatadi. Bu norma pasaytirilsa, banklarning zaxiralaridan
ortiqcha kreditga berish uchun mablag'i ko'payadi, aks holda esa
aksincha kamayadi.
Pul-kredit siyosati asosida iqtisodiyotga pul-kredit siyosatining
ta’sir etishi jarayonlarini o'rganuvchi pul nazariyasi yotadi.
Markaziy Bank bir vaqtning o'zida ham pul massasini, ham foiz
stavkasini o'zgartimiasdan ushlab tura olmaydi. Pulga talab o ’sgan
holatlarda maqsad f o iz stavkasining barqarorligini ta’minlash bo'lsa,
Markaziy Bank pul taklifini oshirishga majbur bo'ladi. Bu tadbir
yu m sh oq pul kredit siyosati deb yuritiladi.
Pul massasining ko'payib ketishiga у o'I qo'ymaslik uchun pul
taklifini cheklash siyosatini qo'llash foiz stavkasining ko'tarilishiga
olib keladi va bu siyosat qattiq pul-kredit siyosati deb yuritiladi.