N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

tushiniladi. U ning yordamida xar qanday davlat, mamlakatda iqtisodiy
barqarorlikni ta'minlash vazifasini xayotga taqdim etadi.
Pul bozorida muom alada pul miqdori ortiqchaligi mavjud deb
faraz qilamiz. Tabiiyki 
Markaziy bank ortiqcha pul massasini
kamaytirish yoqi y o 'q qilishga xarakat qiladi. Buning uchun, u 
ochiq
hozorda о ‘lining qimmatli qog'ozlarini aholi va hanklarga taklif
etadi,
ular esa uni xarid qila boshlaydilar. Davlat qimmatbaxo
q og'o zla rin ing (sotish yoqi xarid qilish yo 'li bilan) taklif! oshib
borgan sari, unga bo'lgan baxosi pasayadi, o ' z navbatida unga bo'lgan
f o iz (ya'ni. qimmatbaho qog'ozlarini sotib olganlarga foiz shaklida
xaq tulanadi) oshadi, bu esa unga bo'lgan talabni oshiradi.
Banklar va aholi 
q im m atli qog'ozlarin i k o ‘proq xarid qila
b oshlaydilar, 
pirovard natijada banklarning zaxiralarini qisqaradi, o ' z
navbatida bu xol pul taklifini bank multiplikatoriga teng nisbatda
qisqarishiga olib keladi. Bu bank zaxira va pul taklifining ortishiga
olib keladi.
244

---

Pul - kredit siyosatini amalga oshirishning yana bir vositasi. bu
hisob-kUob stavkasi
siyosatidir. Xisob-kitob stavkasini Markaziy
bank belgilaydi. Agar ushbu stavka past bo'Isa, unda tijorat banklari
ko'proq kredit olis hga xarakat qiladilar. Buning natijasida banklarning
ortiqcha bank zaxiralari ortib boradi v a m uom aladagi pul massasi
miqdorining oshib borishiga olib keladi. Agarda hisob stavkasi
miqdori yuqori bo'lsa, unda banklar kamroq kredit olishga, olganlarini
esa qaytarib berishga xarakat qiladilar, pirovard natijada, ortiqcha