N xojiyeva, B. Sharipov, sh. Muxsinov

Kompyuter sazlamalariga jalǵanıw hám aktivlestiriw

Paydalanıwshı haqqındaǵı maǵlıwmatlarǵa bo'lew onıń kompyuter komponentleriniń ceriya nomerleri hám keyinirek programmalıq támiynattı aktivlestiriw házirde keń qollanıladı (mısalı : Windows OS). Ornatıw processinde programma aktivlestiriw kodın esaplab shıǵadı - ornatılǵan kompyuter komponentleri hám ornatılǵan OT parametrlerine anıq sáykes keletuǵın qadaǵalaw ma'nisi. Bul baha programma islep shıǵıwshısına uzatıladı. Onıń tiykarında islep shıǵıwshı programmanı tek ko'rsetilgen mashinada aktivlestiriw ushın uyqas bolǵan aktivlestiriw giltini jaratadı (ornatılǵan atqarılatuǵın fayllardı basqa kompyuterge nusqalaw programmanı islemey qaldıradi). Abzallıǵı sanda, hesh qanday arnawlı apparat talap etińmeydi hám programma cifrlı tarqatıw (Internet arqalı ) arqalı tarqatılıwı múmkin.

Bunıń tiykarǵı kamchiligi: agar foydalanuvchi kompyuterni yangilasa (apparat penen baylanısqan halda ), qorǵaw áwmetsiz baladı. Bunday jaǵdaylarda ko'plegen programmalardıń avtorları jańa dizimge alıw kodın beriwge tayın. Mısal ushın, Windows XP de Microsoft hár 120 kúnde bir ret jańa dizimge alıw kodın jaratılıwma múmkinshilik beredi (lekin esaptan tısqarı jaǵdaylarda, aktivlestiriw xızmetine qońıraw etip, bul múddet tawsılǵannan keyin jańa kodtı alıwıńız múmkin). Tiykarınan, baylaw retinde BIOS-dıń ceriya nomeri hám qattı disktıń ceriya nomeri isletiledi. Paydalanıwshınan jasırıw ushın qorǵaw maǵlıwmatları qattı disktiń ajratilmagan bo'leginde jaylasqan bolıwı múmkin. Jaqın waqıtqa shekem bunday qorǵaw quralları programmalıq o'nimdi islep shıǵıwshılar tárepinen islep shıǵılǵan hám ámelge asırılǵan. Biraq, házirde programmalıq támiynat giltleri menen islew ushın SDKlar ámeldegi, mısalı, Aladdin RD kompaniyasınıń HASP SL Bunnan tısqarı, bir waqtıniń ózinde qorǵaw funktsiyasın hám aktivlestiriw litsenziyalaw serverin usınıs etiwshi xızmetler keń tarqalıp atır (mısalı, Guardant Onlayn, onlayn qorǵaw ).
Programmanı qorǵawdıń taǵı bir tarawı - bul SaaS jantasıwınan paydalanıw, yaǵnıy bul programmalardıń funktsiyaların (tolıq yamasa bo'lekan) xızmet retinde usınıw. Bunday halda, programma kodı global tarmaqta ámeldegi bolǵan serverde jaylasqan hám atqarıladı. Oǵan názik klient tiykarında kirisiw múmkin. Bul nusqa ko'shiriw qorǵawı ámelge asırilatuǵın kem sanlı jaǵdaylardan biri bolıp tabıladı. Kod " isenimli" tárepte atqarıladı, ondan nusqa ko'shiriw múmkin emes. Biraq, bul jerde de bir Katar qawipsizlik máseleleri payda baladı :
- bunday qorǵawdıń kúshi, birinshi náwbette, al atqarılatuǵın serverlerdiń qawipsizligine baylanıslı (biz Internet qawipsizligi haqqında gápiramiz);
- so'rovlarning jasırınlıǵın, paydalanıwshı autentifikatsiyasini, resurstıń pútinligin (" ıssı" rezervlew múmkinshiligi) hám ulıwma sheshimdiń bar ekenligin támiyinlew zárúrli bolıp tabıladı.
Xızmetke (sanday-aq yuridikalıq ) isenimge tiyisli sorawlar de ámeldegi, sebebi al tiykarınan oǵan programmalıq támiynattıń ózi de, al qayta isleytuǵın maǵlıwmatlar de (mısalı, paydalanıwshılardıń jeke maǵlıwmatları ) " ashıq" uzatıladı.