N. X. Shomirzayev tibbiyot fanlari doktori, professor


Ikkinchi bo‘yin umurtqasi



Download 15,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/306
Sana16.01.2022
Hajmi15,63 Mb.
#373889
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   306
Bog'liq
Odam anatomiyas,F.Bahodirov

Ikkinchi bo‘yin umurtqasi
(3-rasm)
Ikkinchi  b o ‘yin  umurtqasi  -  
axis, 
tishsim on 
o ‘simta  -   densning  borligi  bilan  farqlanadi.  Bu 
o‘simtaning oldingi yuzasida oldingi bo‘g ‘im yuzasi -  
facies  articularis  anterior, 
orqa  yuzasida  esa  orqa 
bo‘g ‘im yuzasi -  
facies articularis posterior 
bo‘ladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Tishsimon o ‘simtani  umurtqa tanasiga o‘tish sohasi  bo‘yincha -  collum  dentis, uchiga esa -  apex 
dentis deyiladi.
Bu  umurtqaning  ustki  yuzasida  I  bo‘yin  umurtqasi  bilan  birikadigan  ustki  bo ‘g ‘im  yu­
zasi  -   facies  articularis  superior  bo‘ladi.  II  bo‘yin  umurtqasida  boshqa  bo‘yin  umurtqalariga 
xos  bo‘lgan  quyidagi  hosilalar  bo‘ladi:  umurtqa  tanasi  -   corpus  v erte b ra e ,  qirrali  o ‘simta  -  
processus spinosus, umurtqa yoyi -  arcus vertebrae, ko‘ndalang o‘simta -  processus costotrans- 
versarius, bu o‘simtadagi teshik -  foramen  transversarium , ostki bo‘g ‘im o‘simtasi -  processus 
articularis inferior, bo‘g‘im yuzasi -  facies articularis inferior.
2.5.3. U chinchi-yettinchi  b o ‘yin  u m u rtq a la ri
(4-rasm)
Uchinchi-yettinchi  bo‘yin  umurtqalari  -   vertebrae  cervicalis  da  quyidagi  hosilalar  boMadi: 
tanasi -  corpus  vertebrae;  yoyi -  arcus vertebrae;  ular orasidagi  teshik -   foram en  vertebrale; 
uchi  ikkiga  ajragan  qirrali  o ‘simta  -   processus 
spinosus,  yuqorigi  bo‘g ‘im  o ‘simtasi  -   p ro ces­
sus  articularis  superior;  bu  o‘simtadagi  yuqorigi 
bo‘g‘im  yuzasi -  facies  articularis  superior;  ostki 
bo‘g‘im o‘simtasi -  processus articularis inferior; 
bu  o‘simtadagi  pastki  bo‘g‘im  yuzasi  -   facies  a r ­
ticularis  inferior;  ko‘ndalang  o ‘simta -   processus 
transversus; bu o‘simtadagi teshik -  foramen tran s­
versarium ;  ko‘ndalang  o‘simta  uchida joylashgan 
oldingi do‘mboqcha -  tuberculum  anterius  va orqa 
do‘mboqcha -  tuberculum  posterius.
Oltinchi  bo‘yin  umurtqasida oldingi  do‘mboq- 
cha  yaxshi  rivojlangan  bo‘lib,  uyqu  do‘mboqchasi 
tuberculum   caroticum   deyiladi  (chunki  bu  soha- 
dagi  uyqu  arteriyasini  bosib,  uning  tarmoqlaridan 
chiqayotgan  qonni  to ‘xtatish  mumkin).  Oltinchi 
va  yettinchi  bo‘yin  umurtqalaridan  boshqa  hamma 
bo‘yin  umurtqalari  qirrali  o‘simtalarining  uchi  ik­
kiga ajralgan bo‘ladi. Yettinchi bo‘yin umurtqasining 
qirrali o‘simtasi yaxshi rivojlanganligidan teri ostidan chiqib turadi. Qolgan bo‘yin umurtqalarining 
qirrali o‘simtalari teri orqali sezilmaydi.  Shu sababdan, teri orqali sanalganda birinchi umurtqa yet­
tinchi  bo‘yin  umurtqasiga to‘g‘ri  kelganidan bu  umurtqani  chiqib turuvchi -  v ertebra  prom inens 
deyiladi.
4-rasm. Yettinchi bo*yin umurtqasi.
1  -  corpus vertebrae; 2,5 -  foramen processus 
transversus; 3 -  tuberculum anterior; 4 -  processus 
transversus;  6  -   processus  articularis  inferior; 
7 -  tuberculum posterius; 8 -  processus spinosus.
2.5.4. Ko‘k r a k  u m u rtq a la ri
(5-, 6-rasmlar)
Ko‘krak umurtqalari -  vertebrae thoracicae qovurg‘alar bilan birikkanligidan, yuqorigi qovurg‘a 
chuqurchasi -  fovea costalis superior va ostki qovurg‘a chuqurchasi -  fovea costalis inferior ning
www.ziyouz.com kutubxonasi


mavjudligi bilan farqlanadi. Har bir ko‘krak umurtqasi 2 ta qovurg‘a bilan birlashadi. Shu sababdan har 
bir ko‘krak umurtqasida ikkitadan yarim chuqurcha bo‘ladi. Bundan I, X, XI, XII ko‘krak umurtqalari 
mustasno.  I ko‘krak umurtqasining yuqori chuqurchasi  to‘liq bo‘ladi (chunki I qovurg‘aning bosh- 
chasi birikadi). X ko‘krak umurtqasida yuqorigi chuqurcha bo‘ladi, xolos (chunki bu umurtqaga faqat 
X qovurg‘a birlashadi). XI va XII ko‘krak umurtqalarida esa bittadan to‘liq qovurg‘a chuqurchasi -  

Download 15,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   306




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish