N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdiraz а kov, M. X. Ashurov

NEFT  MAHSULOTLARI  UCHUN  BOCHKA 
-  neft  mahsulotlarni 
saqlash  uchun  mo’ljallangan,  ust  qismi  kimyoviy  moddalar  bilan  qoplangan 
zanglash  chirish  va  olovga  bar
qaror  po’lat  va  temirdan  yasalgan  har  xil  sig’imli 
idish. 
BUTАN 
- 
metan qatoriga kiruvchi gazsimon uglevodorod C
4
H
10
. Butanning 
ikki  xil  struktura  izomeri  mavjud:  oddiy  CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH
3
,  qaynash-0,5
o
C  ga 
izobutan;  
3
3
CH
CH
       
3
2
CH
CH

  qaynash  t
o
-11,7
o
C  ga  teng.  1  l  gazsimon  butan  og’irligi 
2,732 g, oddiy suyuq butan solishti
rma og’irligi 0,573, izobutanniki 0,551 ikkala 
izomerlar neftli gazlarda ishtirok etadi 
VAKUUM 
-  biror  idishdagi  atmosfera  bosimi  (700  mm  sim.  ustuni)  dan 
past bosimgacha siyraklashtirilgan holati. Vakuum bosim birligi bilan o’lchanadi. 
Gazning  vakuumdagi 
hususiyati  gaz  to’ldirilgan  idish  o’lchami  bilan  gaz 
malekulalarining erkin o’tishi yo’li (malekulalarning bir to’qnashishidan, ikkinchi 
to’qnashishigacha  bosib  o’tgan  yo’lning  o’rtacha  uzunligi)  orasidagi 
munosabatlariga bog’liq. Gazning siyraklashganlik darajasiga qarab, yuqori, o’rta 
va past vakuumga bo’linadi. yuqori vakuumga 1x10
3
 mm sim. Ustunidan kichik, 
o’rta vakuumga 1x10
3
 dan 1 mm sim. ustunigacha, past vakuum ga 1 mm dan 760 
mm  sim.  ustunigacha  bosim  sohasi  kiradi.  Vakuumdagi  gazlar  atmosfera 
bos
imidagi  gazlarga  nisbatan  butunlay  boshqa  xossalarga  ega  bo’ladi.  Vakuum 
monometr  va  vakuummetrlar  bilan  o’lchanadi.  Kimyo  va  tog’  metallurgiya  va 
boshqa sohalarda keng tadbiq qilinadi. 
VISKOZIMETR  - 
har  xil,  tarkibli  burg’ilash  suyuqligining  yopishqoqlik 
darajasini aniqlashga mo’ljallangan asbob.
 

---

211