N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdiraz а kov, M. X. Ashurov

VII.6
–
rasm.  Tabiiy gaz uchun 
mo’ljallangan 
siklonli 
separator. 
a
–
separatorning 
umumiy 
ko’rinishi:
  
1 
–
  korpus;  2 
–
 
to’kuvchi 
quvur;  
3 
–
 siklon korpusi;  
4 
–
 gazning siklondan chiqishi;  
5 
–
 yoruvchi kamera;  
6-gazsuyuqlik aralashmasining 
tangensial kirishi. 
 
Suyuqlik  bilan  qobiqqa  kirishga  ulgurmagan  gaz  tangensial  kirish  5  orqali 
siklonga kiradi. Siklon korpusida gaz suyuqlikdan ajraladi. Ajralgan suyuqlik yupqa 
parda  holatida  separator  pastiga  oqadi,  gaz  esa  quvur  4  orqali  kengaytiruvchi 
kameraga tushadi. Gaz oqimining tezda pasayishi evaziga kondensat ajralib quvurcha 
2 orqali pastga tushadi. 
 
VII.3. Separatorlarning hisobi 
  
Gaz bo’yicha tik gravitasion separatorning hisobi
. 
Gaz oqimining harakatlanish tezligi suyuqlik va qattiq zarrachalarning tushish 
tezligidan  kichik  bo’lsa,  separatorda  fazalarni  ajralishi  sodir  bo’ladi  va  ularning 
kattaligini 
nisbati quyidagicha bo’ladi. 
 
g
zar
V
V
2
,
1

 
 
 
 
(VII.1) 
 
Tik separatorda gaz harakatining tezligi formuladan aniqlanadi.  
 
Z
P
D
T
V
V
g





2
3
10
8
,
5
   
 
(VII.2) 

---

92 
 
bu yerda V 
–
 normal sharoitdagi gazning debiti; D 
–
 separatorning ichki diametri; P 
–
 
separatordagi  bosim;  T 
–
  separatordagi  mutlaq  harorat;  Z 
–
  separatorda  joylashgan 
gazlarni real xossalarini chetga chiqishini hisobga oluvchi koeffisient. 
Suyuqlik  tomchisini  yoki  qattiq  zarrachani  shakli  sharsimon  bo’lganda 
cho’kish tezligini Stoks formulasidan
 aniqlash mumkin. 
 


g
g
n
zar
g
d
V



18
2


 
 
 
(VII.3) 
 
bu  yerda,  d  - 
zarrachalarning  diametri;  ρ
n
,  ρ
g
 
–
  separator  sharoitidagi  neft  va 
gazning  zichligi;  g 
–
 
erkin  tushish  tezlanishi;  μ
g
 
–
  separatordagi  gazning  mutlaq 
qovushqoqligi. 
Yuqoridagi (9.1) va (9.2) formulalarni (9.3
) formulaga qo’yib quyidagi ifodani 
olamiz. 


g
g
n
T
Z
d
P
D
V










2
2
2
84
 
 
(VII.4)