N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdiraz а kov, M. X. Ashurov

Kimyoviy adsorbsiya. 
Kimyoviy  adsorbsiya  jarayonida  yutuvchi  va  yutiluvchilar  molekulasi 
kimyoviy birikishlar natijasida amalga oshadi. 
Adsorbent sifatida g’ovak, qattiq moddalardan foydalaniladi. Adsorbent har xil 
diametrli  kapilyar  kanalcha 
–
  g`ovaklari  mavjud.  Ular  shartli  ravishda  quyidagicha 
bo`ladi: 
makro g`ovak (2*10
-4
 mm dan katta); 
g`ovak (6*10
-6
 dan 2*10
-4
mm); 
mikro g`ovak (2*10
-6
 - 6*10
-6
 mm). 
Sanoatda  yutuvchi  sifatida  aktiv  ko`mir  va  mineral  adsorbentlar  (silikogel, 
seolit  va  boshqalar),  shu  bilan  birgalikda  sintetik  smolalardan  foydalaniladi. 
“Sho’rtanneftgaz” 
MChJ da gazlarni tozalashda seolitlardan foydalanilmoqda. 
Gazlarni  mexanik  qo`shimchalardan  tozalash  chang  ushlagichlarda  amalga 
oshiriladi.  Bu  ajratgichlar  asosan  gazni,  kompressor  stantsiyasigacha  va  gazni 
taqsimlash  stantsiyasigacha  kirish  oldidan  o`rnatiladi.  Ular  tuzilishi  bilan  farq  qilib, 
xo`l yoki quruq filtrlash prinsipi bilan ishlaydilar (siklon yoki chang ushlagichlar). 

---

130 
 
Yuqorida  ko`rsatilgan  barcha  qo`shimchalardan  tozalangan  gaz  hidlantiriladi. 
Hidlantiruvchi modda sifatida etilmerkaptan