N. T. Shoyusupova aholi ish bilan bandligi

12.7-chizma. Mehnat potensialining tegishlilik darajasiga ko’ra tasniflanishi 
 
 (kadrlar)  birikmasiga  aytiladi.  Mazkur  birikmaning  nafaqat  miqdor  ko’rsatkichi,  shu 
bilan birga, sifat ko’rsatkichi ham alohida ustuvorlikka egadir.  
Miqdor  ko’rsatkichi  xodimlar  (asosiy  va  o’rindosh)  soni,  ish  kunlari  miqdori,  ish 
vaqti  davomiyligi  hamda  xodimlarning  ishlagan  kun  va  soatlari  miqdorida  o’z  aksini 
topadi.  Mazkur  ko’rsatkichlar  orqali  korxonaning  xodimlar  bilan  ta’minlanganlik 
darajasi, bajarilgan ish hajmi, bitta xodimning bajargan ishi, mahsulot ishlab chiqarishga 
ketgan vaqt sarfi va mehnat unumdorligi kabilarni aniqlash mumkin. 
Sifat  ko’rsatkichlari  xodimlarning  yosh,  jins,  ma’lumot,  kasb-malaka,  tajriba-
ko’nikma  tarkibi  bilan  ifodalanadi.  Shuningdek,  xodimlar  shtat  jadvalining  ma’muriy, 
boshqaruv, maxsus, xizmat ko’rsatuvchi va yordamchi kabi personallarga bo’linishini ham 
ularning  sifat  ko’rsatkichlari  deb  qarash  mumkin.  Korxona  kadrlari  tarkibining  sifat 
ko’rsatkichi qanchalik yuqori bo’lsa, faoliyati shunchalik darajada rivojlanadi. O’zida oliy 
ko’rsatkichli  mehnat  potensialiga  ega  bo’lgan  korxona  yuqori  raqobatbardoshlikka  ega 
bo’ladi.  Chunki,  tashkilot  rivojini  aynan  malakali  kadrlar  ta’minlaydi.  Shu  bois  bozor 
iktisodiyoti  sharoitida  korxonalar  ularni  ishga  olish  uchun  harakat  qiladilar  va  buning 
uchun o’zaro «kurashadi»lar. Mazkur raqobatda ular qulay mehnat sharoiti va yuqori ish 
haqini  asosiy  qurol  qilib  oladilar.  Demak,  miqdor  va  sifat  ko’rsatkichlarning  o’zaro 
uyg’unligi hamda mutanosibligi korxonada unumdorlik va taraqqiyotning bosh omilidir.