N. T. Alimxodjayeva z. A. Ikramova

Terpenlarga oid bo„lmagan moddani belgilang 
A. nikotin B. limonen V. pinan G. mentol 
7.
 
Alkaloidlar bu asosan 
A. geterotsiklik birikma B. monofunksional birikma 
V. geterofunksional birikma G. polifunksional birikma 
8.
 
Indolning tuzilishi va xossalarini aks ettiruvchi 2 ta javobni ko„rsating 
A. benzol va pirroldan kondensirlangan sistema B. aromatik emas
V. asosli xususiyatga ega G. aromatik xususiyatga ega
9.
 
Nikotin kislotani ta‟riflovchi 2 ta javobni ko„rsating 
A. pellagra kasalligini davolashda qo‗llanadi B. gemoglobin tarkibiga kiradi
V. vitamin PP ning bir turi G. C vitamin tarkibiga kiradi
10.
 
Gormonlarning 3 ta guruhini ko„rsating 

---

328 
A. aminokislotalar va ularning hosilalari tabiatiga ega B. steroid hosilalari 
V. peptid va oqsil tabiatiga ega G. po‗rin hosilalari
Vaziyatli masalalar
. 
1. Nikotin – tamaki tarkibidagi asosiy alkaloiddir. Uning tarkibidagi ikki azotda 
qaysi birining asos xossasi kuchliroq?
2. Uxlatuvchi ta‘sirga ega bo‗lgan Papaver somniferumning alkaloidlaridan biri 
bo‗lgan morfin gidroxloridi analgetik sifatida ishlatiladi. Morfin gidroxloridining 
hosil bo‗lish sxemasini yozing. 
3. Mahalliy og‗riqsizlantiruvchi kokain alkaloidi gidrolitik jihatdan beqaror 
guruhlarni saqlaydi. Uning kislotali gidrolizini yozing. 
4. Xinin formulasini yozing va xiral markazlarini aniqlang. 
 
Mustaqil tayyorlash uchun savollar 
1. Alkaloidlarning sinflanishi. 
2. Piridin, piperidin saqlovchilarga qaysi alkaloidlar kiradi? 
3. Pirrolidin hosilalari saqlovchilarga qaysi alkaloidlar kiradi? 
4. Po‗rin saqlovchi saqlovchilarga qaysi alkaloidlar kiradi? 
5. Kadein, geroin, atropinlarning zaharli ta‘siri. 
6. Xinolin va izoxinolin saqlovchi alkaloidlar. 
7. Suvda eruvchi vitaminlar ahamiyati. 
8. Yog‗da eruvchi vitaminlar ahamiyati. 
 
 

---

329 
Foydalanilgan adabiyotlar 
 
1.
A.G. Mahsumov, A.J..Jo‗raev «Bioorganik kimyo» Toshkent, «O‗zbekiston 
milliy ensiklopediyasi» 2007. – 398 bet 
2.
Н.А. 
Тюкавкина. Руководство к лабораторным занятиям по 
биоорганической химии. Москва, «Медицина» 1985. – 256 бет. 
3.
Н.А. Тюкавкина, Ю.И.Бауков. «Биоорганическая химия» «Медицина»
1991. - 526 бет. 
4.
T. Н. Ливинова и др. «Химия в задачах для поступающих в ВУЗы» М.,
«Оникс» и «Мир и образование» 2009. – 451 c. 
5.
I.M. Pirmuxamedov «Organik ximiya » «Медицина» Toshkent, 1990. – 600 
bet 
6.
S.S. Kasimova, S.M. Masharipov, Q.O. Najimov «Umumiy va bioorganik 
kimyodan amaliy mashg‗ulotlar » «Abu Ali ibn Sino» Toshkent, 2001. – 319 бет. 
7.
A.G. Mahsumov, I.M. Pirmuxamedov «Bioorganik kimyo» «Abu Ali ibn 
Sino» Toshkent, 1993. – 430 bet.