N. S. Gaipova, M. Z. Ismatullayeva, A. S. Axmetova, X. Z. Ismatullayeva tikuv chilik

2 .6.Q iya qaviqlar
Qiya qaviqlaming tuzilishi to ‘g‘ri qaviqlaming tuzilishidan uncha 
farq qilmaydi. To‘g‘ri qaviqlar solishda igna gazlamaga to ‘ppa - to‘g‘ri 
chiziq bo‘ylab sanchilsa, qiya qaviqlarda igna to ‘g‘ri chiziqqa nisbatan 
detaining tashqi yoki ichki tomoniga og‘dirib sanchiladi.
Engil va ust kiyimlar tikishda qiya qaviqlardan foydalaniladi.
Qiya qaviqlar bilan doim iy qaviqqatorlar ham , vaqtinchalik 
qaviqqatorlar ham hosil qilinadi.
Bostirma qaviqqatorlari ust kiyimlar tikishda detallami siljib 
ketmaydigan qilib biriktirish kerak boMgan hollarda ishlatiladi, chunki 
ular detallami surilib ketishiga yo‘l qo ‘ymaydi. Qaviqning uzunligi
0,7 - 2,0 sm (7-rasm).
7-rasm 
8~rasm
Bostirma qaviqqatorlar kiyim old boMagini boit qotirmasiga, eng va 
yoqa o ‘mizigaparallel bostirib ko‘klashda, adip va yoqani bostirib
19

---

ko‘klashda foydalaniladi. Ziy ko'klash qaviqqatorlari (8-rasm) gulsiz 
yupqa va qalin gazlamalardan ust kiyim tikishda mashina baxyaqatorlari 
bilan biriktirib olingan va choki ichkarida qoldirilib, o ‘ngiga o‘girilgan 
detallardagi chetki choklarni mustahkam lash uchun ishlatiladi. 
M asalan, astarli qoplam a c h o ‘ntaklarning ziylarini ko'klashda, 
cho'ntak qopqoqlarining ziylarini, bortlar, yoqa va boshqa detallar 
ziylarini ko'klashda ishlatiladi. Qaviqning uzunligi 0,5 - 1,0 sm. 
Qaviqqator chok o'tkazib yuboriladigan detal tom onidan tushirilib, 
kant hosil qilinadi.
Qiya qaviqli tepchima qaviqqatorlar (9 -rasm ) ust kiyim tikishda 
asosiy detallami qotirmaga biriktirishda kiyimning ayrim joylariga 
(adip qaytarmasi, yoqa va hokazo) turg‘unlik va elastiklik berish 
uchun ishlatiladi. Yo‘rma qaviqqatorlari (10—rasm) uy sharoitida 
astarsiz yakka buyurtmalar tikishda detallarning qirqimlarini titilib 
ketishidan saqlash uchun ishlatiladi. Qaviqqator o‘ngdan chapga 
tushiriladi. Qaviqlar tarang tortilmaydi. Har 1 sm ga 3-4 qaviq to‘g‘ri 
kelishi kerak. Qaviqlarning uzunligi 0,5 -0,7 sm. Igna detal chetidan
0,3 - 0,5 sm naridan sanchiladi.
20

---