N. R. Yusupbekov, D. P. Muxitdinov texnologik jarayonlarni modellashtirish va


------ ,  bunda  /  =  - £ . ) '



Download 10,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet117/229
Sana23.09.2021
Hajmi10,21 Mb.
#183066
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   229
Bog'liq
Texnologik jarayonlarni modellashtirish va optimallashtirish asoslari (N.Yusupbekov)

:------

,  bunda 



/  =  - £ . ) ' ,  

(3.101)


n -  1 

n ,_|

lami solishtirib baholash  mumkin.

Buning  uchun  Fisher  mezonidan  foydalaniladi  va  tekshi- 

rilayotgan  u  o ‘zgaruvchining  nisbiy  o ‘rtacha  qiymatini  yoyilish 

bilan  solishtirganda  model  bo‘yicha  olingan  nisbiy  natijadan 

yoyilish  necha marta kamayganligini  ko‘rsatuvchi  nisbat quyidagini 

tashkil qiladi:

F_snUf)

S } ( f 2)

(3.102)


Xuddi  oldingi  holdagi  kabi  tanlanmaviy  dispersiya  munosabati 

S„'r  /  Smon  Fisher  mezonining  berilgan  qiymatlilik  darajasi  r  uchun

olinganjadvaldagi qiymati  F \.d



p  ( f or’fm0„)  bilan solishtiriladi. Agar

224


www.ziyouz.com kutubxonasi


( 3 .1 0 3 )

c

2



m n

> ^ p { forJ m

bo‘lsa,  unda  dispersiyalar  bir-biridan  ahamiyatsiz  darajada  farq 

qiladi,  shuningdek,  S 2

0,r va S2

mon  dispersiyaning  u  yoki  bu  bosh 

to'plamga  tegishliligi  to‘g‘risidagi  faraz  ham  to‘g‘ri  boMadi.  Unda 

o‘rtacha  qiymat  bilan  bir  xil  bashorat  qilish  imkoniga  ega  bo‘lgan 

modeldan foydalanish maqsadga muvofiq emas,  lekin model sifatida 

doimiy kattalikdan foydalanish qulayroq. Aksincha, agar

<3-l04>

^  m o n

bo‘lsa,  unda  dispersiyalar  bir-biridan  ahamiyatli  darajada  farq 

qiladi  (chunki  S0.r  > S^,n).  Model  sifatida  doimiy  kattalikni  qabul 

qilish  mumkin  emas  va  tekshiriladigan  modellardan  foydalanish 

maqsadga muvofiq.

Ko‘rib chiqilgan tekshirish ba’zan modellardan foydalanishning 

maqsadga muvofiqligini tekshirish deb ataladi.

Taqsimot qonuni haqidagi gipotezalarni  j

2

  -  mezon va  w2 -  



mezon  yordam ida  tekshirish.  Agar  biror  bir  kattaliklaming 

(tajribadan  olinadigan)  tanlanmaviy  taqsimot  qonuni  va  bosh  to‘p- 

lam  (modelda  aniqlanadigan)  ning  taqsimot  qonuniga  ega  boMinsa, 

unda  modelning  tajribaga  monandligini  mo‘ljallangan  taqsimot 

qonuni  haqidagi  gipotezani  tekshirish  yo‘li  bilan  o‘matish  mumkin. 

Mezonlar  yordamida  amalga  oshiriluvchi  tekshirish  gipotezadagi 

xatolarni  emas,  balki  gipotetik taqsimot qonunida tasodifiy sabablar 

bilan  ko‘rib  chiqilayotgan  tanlanmada og‘ishlar kuzatilishi  ehtimol- 

ligini  aniqlaydi.  Agar  bu  ehtimollik  katta  bo‘lsa,  unda  gipotetik 

laqsimot  qonunidan  og‘ish  tasodifiyligini  bilishga  olib  keladi  va 

imiqlanilayotgan  modelga  taklif  qilinayotgan  taqsimot  qonuni 

luiqidugi  gipoteza  inkor  qilinmaydi.  Ba’zida  statistik  gipotezani 

lek..liii isli  mezoni sifatida Pirson mezoni ( ^

2

-mezon) ishlatiladi.



X' 

mczonni  qo‘llash  uchun  n  hajmli  tanlanmadagi  tasodifiy 

kattaliklarning  diapazonini  k  intervallarga  bo‘lib  chiqiladi.  K

2 2 5

www.ziyouz.com kutubxonasi




intervallaming  soni  odatda  tanlanmaning  hajmidan  kelib  chiqib 

taxminan 

8

  dan  20  gacha  qilib  beriladi  va  har  bir  intervalda  5



— 8  

tadan  nuqta  bo‘ladi.  -nchi  intervalga  to‘g‘ri  keluvchi  tanlanma 

elementlarining  sonini  n; orqali  belgilaymiz.  z-nchi  intervalga   

tasodifiy  kattalikning  to‘g‘ri  kelishining  nazariy  ehtimolligi 

(modellar  bo‘yicha)  .  ga  teng.  Unda  nazariy  jihatdan  tanlanmali 

taqsimotdan og‘ishni tavsiflovchi kattalik quyidagicha aniqlanadi:

( 3 ]0 5 )

/=i 


nPi

So‘nggi  yig‘indi  /  = k - c - 1  erkinlik  darajali  j

2

  taqsim- 



lanishga  ega  ( s  -   modellarning  tanlanma  bo‘yicha  aniqlanayotgan 

parametrlar soni).

Agar berilgan qiymatlilik darajasi r da


Download 10,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   229




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish