N qodirov, I. M. Fayzullaev, K. S. Shamsiev qozon qurilmalari

П, - Q100 (1.13)
^Q T
Bu F.I.K ni aniqlash usuli - to'g'ri balans usuli deb ataladi.
Bug' qozonining yo'qotilgan issiqliklari yig'indisini bilgan holda, teskari balans usuli orqali brutto FIK aniqlanadi:
Пк =¹⁰⁰-(?2+q₃+q*+4s+46) ⁽¹¹⁴⁾
Qozonning FIK ini aniqlab, samarali foydalangan issiqlikni quyidagi formula bo'yicha aniqlash mumkin:
Q,-QТ-n, (1.15)
30


Natijada qozonda ishlatilgan yoqilg'i sarfini quyidagi formuladan aniqlash
mumkin,

kg/s: В

(1.16)
^Dk.b ^(hk.b ~ ^hT.s ⁾ + A (^hi ~ ^h, ⁾ + ^Dx (^hk ~ ^hT.s ^)
QT n

Brutto F.I.K qozonning ishlash samaradorligini ko'rsatadi. Lekin uning normal ishlashini har-xil yordamchi mexanizmlar va qurilmalar ta'minlaydi. Bularga sarf qilingan energiya, qozonxona ishlashi uchun talab qilingan sarf deb ataladi.

(1.17)
Qozonning ehtiyojlari uchun energiya sarfi quyidagi formuladan aniqlanadi, kVtsoat:
^E o'.e ^Eb + ^ET.s + ^Ech + ^ET.en + ^Emb
bu erda: E_b, E_Ts, E_ch, E_Ten, E_mb , - tegishli ravishda siqilgan havo uzatish ventilyatorining, tutun so'rgichning, chang tayyorlash mexanizmlarining, ta'minlash elektr nasoslarining va masofadan boshqarish elektr mashinalarining sarflagan energiyasi.
O'z ehtiyoji uchun sarf qilingan energiya qismi quyidagi formula orqali aniqlanadi,
%:





bu erda: В - qozonda ishlatilgan yoqilg'i sarfi, kg/s;
^_es - IES da elektr energiyani ishlab chiqarish FIK i, %; ii - qozonning ishlash vaqti, soat .

(119)
Agar ^_к,. dan o'ziga sarf qilingan energiya qismi ayirilsa, kozonning netto F.I.K aniqlanadi:
Пк - ^An


NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Qozonning issiqlik balansi nima?
   
2. 
   Foydali ishlatilgan issiqlik nima?
   
3. 
   Yo'qotilgan issiqliklar nimaga teng?
   
4. 
   Bug' qozonida samarali foydalanilgan issiqlik qanday aniqlanadi?
   
5. 
   Qozonning FIK to'g'ri balans usuli yordamida qanday aniqlanadi?
   
6. 
   Qozonning FIK teskari balans usuli yordamida qanday aniqlanadi?
   
7. 
   Qozonning brutto va netto FIK nimani bildiradi?
   

MASALA YECHISH NAMUNALARI

1. 
   masala. O’txonada yo’qotilgan issiqlik ma’lum bo’lganda, qozonning FIK ni aniqlash kerak. q₂ -tutun gazlari bilan yo’qotilgan issiqlik q₂ =9 %, Yoqilg’ining ximiyaviy chala yonishida yo’qotiladigan issiqlik q₃ =1 % , mexanik chala yonishdan yo’qotilgan issiqlik q₄=2.5 % , atrof muhitga yo’qotiladigan issiqlik q₅=1.5 % va yonib bo’lgandagi chiqindi bilan ketadigan issiqlik q₆ =1%.
   

Yechilishi: Zq=q₂+q₃+q₄+q₅+q₆=9+1+2.5+1.5+1=15 %.
Qozonning FIK i ^=100-Zq=100-15=85 %
Agar q₅^o=0.5q bo’lganda o’txonadagi issiqlikning yo’qotilishi quyidagiga teng bo’ladi. Zq_o=q₃+q₄+q₅+q₆=1+2.5+0.5*1.5+1=5.25%.
O’txonaning FIK i ^_o=100-Zq=100-5.25=94.75 %

2. 
   masala. IEMlari shartlari: D _nb =230t/s; qozondagi bug' sarfi D _p._s =210t/s; P _p._b =16MPa; t _p._b =225^oS; P _p._c =14MPa; t _p._b =560^oS (bug' qizitgichdan chiqayotgan qizdirilgan bug') Q^p_n =29330kJ/kg; ц _k._u =0,89. Yoqilg'I eksergiyasi e _t =1,1 Q^p_n ; atrof-muhit temperaturasi t _oc =20^oS. Barabanli qozonning eksergetik F.I.Kini aniqlang.
   

^Dp.s -e_P.s+Dn ep^{- D}pb -e_P.b
^B-e_t

eksergetik F.I.Ki n_tks =
Yechilishi: Eksergetik oqim orqali kiruvchi va chiquvchi oqimning qozon


Kiruvchi va chiquvchi oqimlar entalpiyasi uchun yoqilg' sarfi issiqlik balansi bilan belgilanadi;
D ■ fa + JD ■fa — D _b ■ fa