N. N. Zaripov kompyuter grafikasi

SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

1. 
   Rang haqida umumiy tushuncha.
   

2. 
   Rangning RGB modeli tushuntiring.
   

3. 
   Rangning SMU modelini tushuntiring.
   

4. 
   Ranglarning boshqa modellari haqida aytib bering.
   

5. 
   Ranglarni kodlash. Palitra haqida aytib bering.
   

3-modul. Chizish masalalariga kompyuter yondashuvi.

Kompyuter grafikasida fazodagi uch o`lchovli obyektlarni sirtlarini tasvirlashni ikkita usuli keng tarqalgan: Poliganal setkalar va bikubik parametrik bo`laklar. Poligonal setka bu fazoviy obyektni tasvirlovchi o`zaro bog`liq balandliklar, qirralar va yoqlar (ko`pburchaklar) to`plami. Nuqtalar (uchlar) qirralar bilan tutashtiriladi,

39
ko`pburchaklar esa uchlar va qirralar bilan ifodalanadi.

Politonal setkalarni kurishni 3-ta usuli mavjud;

1. 
   Ko`burchaklarni oshkora berish. Har bir ko`pburchak uning uchlari koordinatalari bilan beriladi, ya’ni
   

P=((X1,Y1,Z1),(X2,Y2,Z2),…(Xn,Yn,Zn))(2.3.1)

Uchburchakni ifodalovchi (aniqlovchi) uchlar ketma-ket saqlanadi va qirralar bilan tutashtiriladi, shu jumladan oxirgi va birinchi uchlar ham. Har bir alohida ko`pburchak uchun bu usul albatta effektiv (qulay), hamma umumiy uchlarni koordinatalarini takroran saqlash evaziga poliganal setka xotirada ko`p joyni egallaydi.

2. 
   Ko`pburchaklarni uchlar ro`yxatidagi ko`rsatkichlari yordamida (orqali) berish (ifadalash).
   

Bu holda poliganal setkaning har bir chizig`i uchlar ro`yxatida bir marta saqlanadi:

V=((X1,Y1, Z1), (X2, Y2, Z2),..., (Xn,Yn, Zn)) (2.3.2) Ko`pburchak uchlar ro`yxatidagi (indeks) ko`rsatkichlari orqali beriladi. Ko`pburchakning har bir uchi bir marta saqlanadi va bu xotira hajmini tejashga olib

keladi. Ammo umumiy qirralar ikki martada chiziladi. [5] Misol:
V = (V1, V2, V3, V4) = ((X1, Y1, Z1), . . .,(X4, Y4, Z4))	(2.3.3)

Ko`pburchak chizmasi

3. Qirralarni oshkora berishi.

Bu holda ko`pburchak qirralar ro`yxatidagi ko`rsatkichlari (indeksi) to`plami orqali beriladi. Qirralar ro`yxatida har bir qirra bir marta uchraydi va har bir qirra ro`yxatda uchlari (ikkita) va mos ko`pburchaklar (1 yoki 2 ta) orqali ifodalanadi. Ya’ni har bir ko`pburchak quyidagicha, R= (E1,……, En), va har bir qirra

quyidagicha E= (V1, V2, R1, R2) Agar qirra bitta ko`pburchakka tegishli bo`lsa u holda R1 yoki R2 – bo`sh to`plam. Qirralarni oshkora berishda poniganal setka

40
hamma qirralarni chizish orqali beriladi va umumiy qirralar qayta chizilmaydi.

Misol:

	Ko`pburchak chizmasi
V= (V1, V2, V3, V4,) = ((X1, Y1, Z1), . . .,(X4, Y4, Z4))			(2.3.4)
R1=(E1,E4,E5), R2=(E2,E3,E4)			(2.3.5)
E1=(V1, V2, R1, 0), E2=(V2, V3, R2, 0)
E3=(V3, V4, R2, 0), E4=(V4, V2, R1, R2)			(2.3.6)
E5=(V4,V1, R1, 0)