N. M. Mahmudov, A. Nurmonov, A. Sh. Sobirov



Download 2,37 Mb.
Pdf ko'rish
bet52/126
Sana31.08.2021
Hajmi2,37 Mb.
#160913
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   126
Bog'liq
2 5264940554055058622

 
24-dars. 
DEB  SO‘ZI YORDAMIDA ERGASHGAN QO‘SHMA 
GAPLAR 
1-topshiriq. 
Gapni  ko‘chiring,  sodda  yoki  qo‘shma  gapligini 
aniqlang. 
Ukalarim  bezovta  bo‘lmasin  deb,  To‘ng‘ich  botir  to‘qayning 
bir  chekkasiga  qochdi.  («Uch  og‘a-ini  botirlar»  ertagidan)
2-topshiriq. 
Qo‘shma  gap  qismlari  qanday  bog‘lovchi  vositasida 
bog‘langanini  va  qanday  tinish  belgisi  bilan  ajratib  yozilganini  izohlang.
3-topshiriq. 
Deb
  so‘zini 
uchun
  ko‘makchisi  bilan  almashtirib  ko‘ring. 
Farqni  aniqlashga  harakat  qiling.
http://eduportal.uz


51
 Bilib oling.
 
Bosh  gapda  ifodalangan  mazmunning 
maqsadini,  sababini  bildiruvchi  ergash  gaplar  bosh  gapga 
ko‘pincha 
deb  so‘zi  yordamida  bog‘lanadi.  Ergash  gaplarning 
kesimi  buyruq  va  shart  maylidagi,  shuningdek,  kelasi  zamon 
fe’llari  bilan  ifodalanganda,  asosan,  maqsad  ma’nosi,  o‘tgan  zamon 
fe’llari  bilan  ifodalanganda,  ko‘proq  sabab  ma’nosi  anglashiladi.
104-mashq.
  Ko‘chiring.  Ergash  gapni  bosh  gapga  bog‘lovchi  vositani 
va  ergash  gapning  qanday  ma’no  bildirayotganini  aniqlang.
1.  Gul  barglari  uchishadi,  tushmayin  deb  qo‘lingga. 
(Hamid 
Olimjon)  2.  Shu  mo‘jaz  uyimda  yonsin  deb  chiroq,  Ne  aziz 
zotlarga  yondashdim  gohi. 
(A.Oripov)  3.  Kamalakdek  rango-rang 
Bo‘lsin  deb  san’at,  tillar,  Asrlarcha  qildim  jang.  (
E.Vohidov)            
4.  Sen  otash  ichida  urasan  javlon,  Dushman  qolmasin  deb  sevgan 
elimda. 
(Hamid  Olimjon)  5.  Yovlar  yakson  bo‘lsin  deb,  Yigitlar 
jang  boshladi,  Yovlar  qocha  boshladi. 
(Hamid  G‘ulom)
105-mashq.
  Bosh  gapga 
deb 
yordamida  bog‘langan  ergash  gaplarga 
to‘rtta  misol  keltiring.  Ergash  gapning  kesimi  qanday  shaklda  ekanligini 
tushuntiring.
106-mashq.
  Rasm  asosida 
«Qish  ziynati»
  mavzusida  hikoya  yozing. 
Unda  qanday  qo‘shma  gaplardan  foydalanganingizni, 
deb 
so‘zining 
vazifalarini  ayting.
http://eduportal.uz


52
1.  Qanday  ma’noni  bildiruvchi  ergash  gaplar  bosh  gapga 
deb 
so‘zi  yordamida  bog‘lanadi?
2.  Bosh  gapga 
deb  so‘zi  yordamida  bog‘langan  ergash  gaplarning 
kesimi  qanday  mayl  shaklidagi  fe’llar  bilan  ifodalanadi?
3.  Bosh  gapga 
deb  so‘zi  yordamida  bog‘langan  ergash  gapga  ikkita 
misol  keltiring  va  bu  bog‘lovchi  vositani  uchun  ko‘makchisi 
bilan  almashtirib  ko‘ring.  Deb  va  uchunning  o‘zaro  almashinish 
sababini  tushuntiring.
4.  Bosh  gapga 
deb  so‘zi  yordamida  bog‘langan  ergash  gaplarda 
qanday  tinish  belgisi  qo‘yilishini  tushuntiring.
107-mashq.
 
Uyga  vazifa.
  «Adabiyot»  darsligidan  xohlagan  bir 
sahifani  ochib  o‘qing.  Unda  nechta  gap  borligini,  qaysilari  qo‘shma 
gap  ekanligini  aniqlang.  Qo‘shma  gap  qismlarini  bog‘lovchi  vositalarni 
ayting.

Download 2,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   126




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish