N. M. Kayumova


o'rganishga qo'l urm aydi”  Bolalar, shuningdek, jam oaviy ishlashga



Download 19,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet71/422
Sana01.01.2022
Hajmi19,29 Mb.
#301634
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   422
Bog'liq
мактабгача педагогика

137


o'rganishga qo'l urm aydi”  Bolalar, shuningdek, jam oaviy ishlashga

 

o'rganishi kerak.  Sportga ishqibozlik m aktabgacha ta'lim da oddiy

 

bir  o'yin  ichida  ham   zaru r  bo'lgan  eng  asosiy  negiz  hisoblanadi

 

deydi Amy Kaiser. Bolalar ushbu yoshida juft va kichik guruhlarga

 

bo'linib  o'ynashni  va  boshqalarni  baholay  olishni  o'rganadi  deb

 

qo'shimcha qiladi Kaiser.



BSc  Computer  Science  Go  to  hw.ac.uk/dubai  Amv  Kaiser  2 0 1 5

Maktabgacha yoshdagi bolalarni jismoniy

 

tarbiyalash mazmuni va vazifalari

Bolaning  biologik  rivojlanishi  jarayonini  tabiiy  fanlar  maj- 

mui o'rganadi, ularning asosini I.M.Sechenov, I.P.Pavlov va ular 

izdoshlarining  organizm  va  muhit  birligi,  organizmning  yax- 

litligi  va  uning  hayoti у  faoliyatida  markaziy asab  sistemasin- 

ing tartibga soluvchilik roli haqidagi ta’limoti tashkil etadi.

Maktabgacha ta'lim yoshidagi bolalar organizmining o'ziga 

xos tomoni shundaki, u juda tez o'sadi va rivojlanadi. Shu bilan 

birga  organizm  funksiyalari  va  sistemalarining  shakllanishi 

hali  tugallanmagan  bo'ladi,  shunga  ko'ra  u  tez  jarohatlanadi. 

Shuning  uchun  bolalarga jismoniy tarbiya berishda  quyidagi­

lar birinchi darajali vazifalar hisoblanadi:

Sog'lomlashtiruvchi  vazifalar.  Bolalar  sog'lig'ini  mustah- 

kamlash,  organizmning  shakl  va  funksiyalarini  uyg'un  rivoj­

lantirish, ish qobiliyatini oshirish, har xil tashqi ta'sirlarga chi- 

damliligini kuchaytirish, uzoq umr ko'rishini ta’minlash.

138



Ta'limiy vazifalar.  Maktabgacha  ta'lim  yoshidagi  bolalarga 

xos bo'lgan o'ta qabul  qiluvchanlikni, sharoitning o'zgarishiga 

yengil moslashish qobiliyati bir qator ta'limiy vazifalarni amal­

ga oshirish imkoniyatini yaratadi, chunonchi: kerakli ko'nikma 

va  malakalarni  shakllantirish,  jismoniy  sifatlar  (chaqqonlik, 

kuchlilik,  chidamlilik,  tezkorlik,  egiluvchanlik,  muvozanat, 

ko'z bilan chamalash)ni o'stirish, to'g'ri qaddi -  qomat, gigiye­

na ko'nikmalarini tarbiyalash, jismoniy tarbiya haqidagi bilim­

larni o'zlashtirish.

Boladagi harakat ko'nikmalari (emaklash, yurish, yugurish, 

velosipedda uchish va h.k)  nisbatan yengil shakllanadi va  ular 

bolaning  muhit  bilan  aloqasini  osonlashtiradi.  Bola  chanada 

uchayotib  qor, shamolning,  suvda suzayotib  suvning xossalari 

bilan tanishadi. Jismoniy mashqlar, gigiyena malakalarini egal- 

lash bilan bog'liq bo'lgan dastlabki bilimlar shakllantiriladi.

Maktabgacha  ta'lim yoshidagi  bolalarga  mashg'ulotlarning 

foydasi, jismoniy mashqlarning ahamiyati va texnikasi,  ularni 

o'tkazish metodikasi  haqidagi, harakatli o'yinlar va hokazolar 

haqidagi tushuncha va bilimlarni berish muhimdir.

Bolalar  gavda  qismlarining  nomini,  harakat  yo'nalishini 

(yuqoriga,  pastga,  oldinga,  orqaga,  o'ngga,  chapga), to'la  ayla- 

nish, fizkultura asboblarining nomi va qay maqsadda ishlatili- 

shi,  ularni  asrash va tutish,  kiyim -   kechak va poyabzalga qa- 

rash qoidasini bilishlari kerak.

Jismoniy mashqlar bilan shug'ullanish jarayonida bolada ta­

biat hodisalari, ijtimoiy hayot, hayvonlar,  qushlar, hasharotlar 

haqidagi bilimlarni mustahkamlash zarur.

Tarbiyaviy  vazifalar.  Bolalarda  sport  mashg'ulotlariga  mu- 

habbatni,  sportchilarning  yutuqlariga  qiziqishni  tarbiyalash 

lozim.


Jismoniy mashqlarni bajarishda xarakterning ijobiy xususi­

yatlari  (uyushqoqlik, intizomlilik, kamtarlik, ko'ngilchanlik va 

hokazo)  va  axloqiy  fazilatlar  (halollik,  haqqoniylik,  o'rtoqlik 

hissi,  o'zaro yordam), jamoada  shug'ullanish  malakasi,  fizkul­

tura asboblarini ehtiyot qilish, topshiriqni mas'uliyat bilan ba-

139



jarishlarini tarbiyalash,  shuningdek, irodaviy fazilatlar (botir- 

lik,  qat'iylik,  o'z  kuchiga  ishonch,  qiyinchiliklarni  yengishda 

sabotlilik,  chidamlilik va  boshqalar)ni  namoyish  qilish  uchun 

juda qulay sharoit yaratiladi.

Maktabgacha yoshdagi bolalarning jismoniy tarbiyasi vazi- 

falarini hal etishda ularning yosh xususiyatlari hisobga olina­

di. Jadal o'sish va rivojlanish maktabgacha yoshdagi bola orga- 

nizmining o'ziga xos xususiyatidir.

Lekin  sistemalar  va  ular  vazifalarining  shakllanishi  hali 

tugallanmagan  bo'Iadi.  Shuning  uchun  maktabgacha  yosh­

dagi  bola  juda  nozik  bo'Iadi.  Shu  munosabat  bilan  quyidagi 

sog'lomlashtirish vazifalari birinchi o'ringa qo'yiladi:

1}  hayotni  muhofaza  qilish,  kasallikka  qarshi  kurash  olib 

borish,  organizmning  tashqi  muhit  ta'siriga  qarshiligini  oshi­

rish;

2)  organizmning barcha sistemalarini to'g'ri va o'z vaqtida 



rivojlantirish,  ularning  funksional  imkoniyatlarini  kengayti­

rish, to'g'ri qaddi - qomatni uyg'un jismoniy rivojlantirish.

Bolalar  organizmining  nomukammalligi,  nozikligi  bilan 

birga  unga  qudratli  rivojlanishni  ta'minlovchi  xususiyatlar 

ham xosdir.  Bu barcha to'qimalarning juda egiluvchanligi, tez- 

korligi,  modda almashinuvi jarayonlarining jadalligidir.  Uning 

juda  katta  moslashish  imkoniyatlari  shuning  natijasidir.  Bo­

la  sharoitlarning  o'zgarishiga,  jismoniy  zo'riqishga  kattalar- 

ga  nisbatan  ancha  tezroq  va  yaxshiroq  moslashadi.  U  o'ziga 

tushunarli bilim va ko'nikmalarni o'zlashtirishga idroki baland 

bo'Iadi, bu esa bir qancha ta'limiy vazifalarni hal etish imkoni- 

ni beradi:




Download 19,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   422




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish