N. M. Alovddinova Ilmiy va pedagogik xizmatlar markazi direktori

Muammoli topshiriq
1. Taxtalarni tilishda isrofgarchilik 50 % gacha yetadi. Bu holatda isrofgarchilikning 
oldini olish maqsadida qanday ishlarni amalga oshirish kerak bo‘ladi?
2. Yog‘ochning po‘k bo‘lib qolishiga sabab bo‘ladigan nuqsonning nomi qanday 
ataladi?
@edurtm_uz

---

17
4.
Tabiiy guli 
(teksturasi)
Yog‘ochni randalash jarayonida yog‘och tolalari, o‘zak nurlari, 
yillik halqalarining kesilishi natijasida namoyon bo‘lishi. 
5.
Hidi
Yog‘ochdagi smolalar, efir moylari, oshlash kislotalaridan 
qaysi birining mavjudligi va miqdoriga bog‘liq holda har xil 
hidli bo‘ladi. 
6.
Namligi
Yog‘ochning namligi undagi suv miqdorining absolut quruq 
yog‘och og‘irligiga yoki zichligiga nisbati orqali aniqlanib, 
foizlarda ifodalanuvchi kattalik. Namlik quyidagi formula 
yordamida topiladi: 
H
=
f
F 100 %, bu yerda f – nam va 
quruq yog‘och og‘irliklarining ayirmasi; F – absolut quruq 
yog‘ochning og‘irligi.
7.
Quruvchanligi
Quruvchanligi natijasida yog‘ochning о‘lchamlari yog‘och 
bо‘yiga, ya’ni tolalar yо‘nalishi bо‘yicha 0,1 dan 0,3 % gacha; 
kо‘ndalang qirqim radiusi, ya’ni о‘zak nurlari bо‘yicha 3 dan 
5 % gacha; yillik halqalarga urinma yо‘nalish bо‘yicha 6 dan 
10 % gacha qisqaradi.
8.
Zichligi
Yog‘ochning bu xossasi uning og‘irligiga aloqador bo‘lib, 
yog‘ochdagi namlik va havo miqdoriga bog‘liq. Yog‘ochda 
namlik va havo qanchalik kam bo‘lsa, u shunchalik zich 
bo‘ladi.
9.
Yog‘ochning 
nam tortib 
bo‘kishi
Agar quruq yog‘och zax xona yoki ochiq havoda saqlansa, 
nam tortib bo‘kadi va o‘lchamlari, hajmi, og‘irligi ortadi, shakli 
esa o‘zgaradi.
10.
Issiqlik 
o‘tkazuvchanligi
Issiqlik o‘tkazuvchanlik yog‘ochning hajmiy og‘irligi, namligi, 
temperaturasi va tolalarning yo‘nalishiga bog‘liq. Yog‘och 
issiqlikni yomon o‘tkazadi. Mana shu xususiyati tufayli undan 
dazmol, choynak, kastrul kabi buyum metall tutqichlariga 
dastalar tayyorlanadi. 
11.
Tovush 
o‘tkazuvchanligi
Yog‘ochda tovush o‘tkazuvchanlik yuqori bо‘lib, tolalar 
yo‘nalishi bo‘yicha tovush havodagiga nisbatan 15–18 marta, 
eni bo‘yicha esa 3–6 marta tez o‘tkazadi. Yog‘och tovush 
o‘tkazuvchanligi uning turi va namligiga bog‘liq. Bu xossadan 
yog‘och sifatini aniqlashda foydalaniladi.
12.
Elektr 
o‘tkazuvchanligi
Elektr o‘tkazuvchanlik yog‘och turi, tokning tolalar yo‘nalishi 
bo‘yicha o‘tish-o‘tmasligi, yog‘ochning namligi hamda 
temperaturasiga bog‘liq. Nam yog‘och elektrni yaxshi 
o‘tkazadi, quruq yog‘och esa yomon o‘tkazadi yoki butunlay 
o‘tkazmaydi. Quruq yog‘och elektr tokini yomon o‘tkazganligi 
tufayli undan izolatsion material sifatida foydalaniladi.
@edurtm_uz

---