N. M. Alovddinova Ilmiy va pedagogik xizmatlar markazi direktori

167
Gullash davri
Pishish davri
Boshoqlanish boshlanganidan 2–5 kun o‘tgandan keyin boshlanib, 10–15 kun 
davom etadi. Ikkita rivojlanish davri ketma-ket kuzatiladi. Bu davrda faqat sug‘orish 
va sun’iy changlatish ishlari olib boriladi. 
Bu davr 30–45 kun bo‘lib, o‘simlik ancha o‘zgaradi. 
1. Sut pishishda don tarkibi 70–80 % suvdan iborat bo‘lib, rangi yashil, pastki 
barglar sal sarg‘ayadi va hosil yig‘ilmaydi. 
2. Mum pishishda doni ancha qotadi, suv miqdori 30–35 % ga kamayadi, barglar 
ancha sarg‘ayadi va hosil yig‘ilishi mumkin. 
3. Tola pishishda pishgan don kichrayadi, suvi 14–20 % ga kamayadi, barglar 
butunlay sarg‘ayadi va hosil tezda yig‘ib olinishi shart.
Mustahkamlash uchun savollar
1. O‘simliklarni parvarish qilish, uning o‘sishi qanday omillarga bog‘liq? 
2. O‘simliklarni parvarish qilishda foydalaniladigan qanday ozuqaviy moddalarni 
bilasiz?
3. O‘simliklarning o‘sish va rivojlanish davrlarini tushuntirib bering.
Nima uchun o‘simliklar yorug‘likni bir xil talab qilmaydi? 
4-§. O‘SIMLIKLARNING O‘SISH TEZLIGI VA 
SOG‘LOMLIGINI NAZORAT QILISH USULLARI
O‘simliklarning o‘sish tezligi va rivojlanishini ta’minlash ularni parvarish qilishning 
asosi hisoblanadi. O‘simliklarning o‘sish tezligi va rivojlanishini nazorat qilishda 
o‘simliklarning biologik xususiyatlaridan o‘simlik vegetatsiya davrining uzunligi, o‘sish 
va rivojlanishi, ildiz sistemasi va assimilatsion yuzasining rivojlanish dinamikasi, 
quruq moddalarning to‘planishi, o‘simlikning organ va qismlari shakllanishi, moddalar 
almashinuvi, suv va ozuqa rejimlari, sovuq, qurg‘oqchilik va sho‘rga chidamliligi kabi 
xossalari tekshiriladi. 
Ekinlarning o‘sish tezligi va rivojlanishini nazorat qilish manbalari bo‘yicha tuproqni 
ishlash, oziqlantirish, begona o‘tlardan tozalash, zararkunanda va turli kasalliklardan 
himoyalash, chiniqtirish, chidamliligini oshirish, ehtiyoji va muddati bo‘yicha sug‘orish