N iz o m iy n o m id a g I to sh k en t davlat ped a g o g ik a universiteti mamasoli jumaboyev

gap boradi.
Hayotda ham, badiiy asarlarda ham otlaming uchqurligi, polvonligi,
egasiga sadoqatliligi to'g'risida ko'p gapiriladi. Qudrat Hikmatning «Chovkai»
asarining qahramoni Muqon. Chovkar Muqonning suyukli oti.
Qahramonning shu biigina otidan boshqa hech narsasi yo'q. Uning uyi
ham, do'sti-oilasi ham shu bitta ot, xolos. Yurt zo'ravoni Muqonni qilich
bilan chopib tashlab, uning otini minishi bilan egasining o'lganini sezgan
ot yelkasidagi kallakesami tog'ning cho'qqisiga olib chiqib, pastlikka sakraydi,
zo'ravon otdan qulab tog'-toshlaiga urilib halok bo'ladi. Ot esa sohibining
oldiga qaytib kelib, ko'zlari to'la yosh bilan egasining yuzlaridan yalab
turishi bayon etiladi. Xuddi shunga yaqin g'oya «Boychibor»da ham berilgan.
Sohib Boychibor bilan egasi urushga, eliga qirg'in olib kirgan
dushmanga qarshi jang qilishga otlanadi. Vafodor ot — Boychibomi mingan
kishining maqsad-murodiga yetishida tulpoming xizmati beqiyos maqtovga
loyiq. Bugun Boychibomi mingan sohib haqida ham eshitganlar bor. Ammo
Boychibor ta’rifining o'zi bir olamcha bon
Bir ot bo'lgan — Boychibor,
O'zbek eli tomonda.
Uning dong'i ko'p yoqqa 
Yoyilib ketgan ekan.
Otni mingan har yigit 
Murodga yetgan ekan.
Chavandoz ko'p jang qiladi, dushmanni ko'p qiradi. Uning shashti,
kuchi, g'ayrati zo'r. Bulaming hammasi Boychibor bilan, avvalo suyumliligi
bilan, kuchi, jasorati bilan bog'liq holda beriladi:
Bo'lib o'tar ne jang, suronlar 
Dushman bosdi misli mo 'r-malax,

---

Dod-faryodga to ‘lib yer, falak,
Daryo bo'lib oqardi qonlar.
Qonli janglaming birida chavandoz mardlaicha halok bo'ladi. Bu ot uchun