N I z o m I y n o m I d a g I t o s h k e n t d a V l a t p e d a g o g I k a u n I v e r s I t e t I h a y d a r o V f. I



Download 4,24 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/158
Sana31.12.2021
Hajmi4,24 Mb.
#259875
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   158
Bog'liq
fayl 490 20210426

“ Upanishada”  atamasi  donishmandning  o 'z  shogirdlariga  ta ’lim  berishi 
jarayonini  anglatadi.  Vaqt o'tishi  bilan  bu  atama shu jarayonda  beriladigan  mazmunni 
ifodalaydigan  falsafiy  matnni  ham  ifodalaydigan  bo'ldi.  SHunday  qilib,  muayyan 
m a ’noda  Upanishadlarni  Platonning  dialoglari  bilan o'xshatish  mumkin.
Upanishadlaming  markaziy  mavzularidan  biri  tug'ilish  va  o'limning  abadiy 
"almashinuvi”  g'oyasidir.  Bunday  g'oya  tirik  mavjudotlarning  o'limidan  keyin  yana 
qayta  tirilishini  nazarda  tutadigan  ular  ruhlarning  ko'chib  yurishi  (reinkarnatsiya) 
haqidagi  ta ’limotga  asos  qilib  olingan.  Tug'ilish  bilan  o'lim  o'rtasidagi  abadiy  qayta 
tiklanib  turadigan  sikl  sansara  deyiladi.  Aynan  ana  shunday  siklda  insonning  eng 
teran  "mohiyati”  (atman) takror va takror qayta tiklanaveradi.
Sharqshunoslikka  oid  adabiyotlarda  nimani  atman  deb  tushunish  masalasi 
xususida  munozara  ko'pdan  beri  davom  etib  keladi.  Upanishadlaming  ayrimlarida. 
aftidan,  atman  o'zgarmas  va  substansial  narsa  hisoblanadi  va  idrok  etuvchi  "men" 
yoki  "ego” dan  farq  qiladi.
Upanishadlaming  boshqa  bir  muhim  qoidasi  atman  bilan  braxmanning  bir- 
biriga  tenglashtiri 1 ishidir.  "Braxman”  so'zining  adekvat  tarjimasini  topish  qiyin.  Bu 
holda  atman  bilan  braxmanning  bir-biriga  tenglashtirilishi  atman  absalyut  yoki 
ilohiyot bilan  teng  deyish  mumkin.  Bunga  o'xshash  qarashlar odam  (yoki  uning  ruhi) 
Xudo  bilan  ayni  bir  narsa  bo'la  oladigan  g'arb  mistitsizmida  ham  mavjud.  Bunday 
birlik  hind  falsafasi  va  G'arb  mistitsizmi  targ'ib  qiladigan  zohidona  turmush  tarzini 
nazarda tutadi.
Upanishada  faylasuflari,  shu  tariqa  olamdan  teskari  o'girilib  olishdi.  Ularning 
maqsadi  zohidlarcha  dunyodan  qochish  edi.  Ularning  e ’tiqodicha,  matndami  yoki 
tabiatdami  bo'lishidan  qa'ti  nazar  “tashqari”da  emas,  u  sening  ichingda.  Sen  “o'z- 
o'zingni  topish”ni  o'rganishing  kerak.  Mistitsizm  haqida  ko'p  narsani  o'qib  olish 
mumkin.  lekin  bu  mistik 
bilishni  anglatmaydi.  U  faqat  sen  tomoningdan  va
7


o'zin gning shaxsiy  sa’y-harakatlaring yordamida  ishlab  chiqiladi.  Hindistonda  bung 
o'xshash  mistik  donishmandlik  kohinlar  tabaqasiga,  haqiqiy  “ braxman” larga  xos  de 
hisoblanardi.

Download 4,24 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   158




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish