N I z o m I y n o m I d a g I t o s h k e n t d a V l a t p e d a g o g I k a u n I v e r s I t e t I h a y d a r o V f. I

I davr.  P sixologiyan in g fa ls a fa  f a n i tarkibida rivojlan ish i
Xronologiya  ; 
Bosqichning  mazm uni
Er.avv. 
V-VI  ,  Psixika 
haqidagi 
dastlabki 
i  asrlar 
;  ilmiy 
fikrlaming 
paydo
| 
;  bo'lishi  va  rivojlanishi
Natija
Ruh 
haqidagi 
bo'lishi 
va 
materialistik 
yo'nalishlarning
fanning 
paydo 
unda 
ikkit;i 
va 
idealisti 
paydo 
b o ‘1 ish
Psixik 
jarayonlar: 
sezgi 
idrok. 
xotira, 
tafakkur. 
affekt, 
irodi 
haqidagi 
dastlabki 
empirik 
bilimlarning  paydo  bo'lishi.  Tana 
va 
ruh 
munosabatiga 
har 
xil 
yondashish______________________
V-VIII  asrlar 
;  Ruh  xaqidagi  fanning  falsafiy  I  Atomistik 
I  ta'lim otlar 
doirasida 
tibbiy  |  bo'lishi. 
______________ bilimlar  asosida rivojlanishi 
j_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
psixologiyaning  paydo
XV-XVI  asrlar
Ruh 
haqidagi 
fanning 
anatomik-fiziologik 
bilimlar 
asosida  rivojlanishda  davom 
etishi.
Tadqiqot  o b ’yekti  sifatida  ruhn 
inkor 
etish. 
“ Psixologiya’ 
terminining  kiritilishi.
II davr.  P sixologiyan ing m u staqil fa n   sifatida  rivojlanishi
Xronologiya
Bosqichning  mazmuni
Natija
XIX 
asr 
boshidan 
XIX 
asming
60-yillarigacha
XIX 
asrning 
60-yillaridan 
XIX 
asr
Psixologiya  mustaqil  fan 
ekanligini  t a ’kidlovchi  ilk 
psixologik 
bilimlarning 
paydo  bo'lishi.
Psixologiyaning 
bevosita 
mustaqil 
fan 
sifatida 
rivojlanishi
Nerv 
tizimi 
va 
sezgi 
organi 
faoliyatini  eksperimental  metodlar 
bilan 
o ’rganila 
boshlashi, 
psixofizika  va  psixogeometriyaning 
paydo  bo'lishi,  sezish  va  idrok 
qilish  nazariyalarining  kashf etilishi 
Eksperimental 
metodlar 
psixologiyadan 
mustaqil 
o 'rin 
egallashi. 
psixologiyada 
amaliy
4

---

oxirlarigacha
tadqiqotlarning 
paydo 
bo'lishi, 
fanda  yangi  tarmoqlarni  vujudga 
kelishi
XX 
asrning 
10-30-yillari
Psixologiyada  ochiq  krizis 
(inqiroz)
Turli  psixologiya  maktablari
XX 
asrning 
30-50-yillari
Inqirozning tugashi
Yangi 
tarmoqlar: 
genetik 
psixologiya, 
shaxs 
psixologiyasining  paydo  bo'lishi, 
yangi 
maktablar  neobixeviorizm, 
neofreydizmning vujudga  kelishi
XX 
asrning 
60-yillari
Yangi  nazariy  va  amaliy 
y o ‘nalishlarning 
yuzaga 
kelishi
Yangi 
yo'nalishlar: 
gumanistik 
psixologiya,  logopediya,  kognitiv 
psixologiyaning 
paydo 
bo'lishi, 
psixologiya 
predmetining 
tahlil 
qilinishi,  ongsiziik  masalasiga  katta 
e ’tibor 
berilishi, 
ijtimoiy 
psixologiya 
masalalarini 
chuqurlashtirish
Psixologiya  tarixi  fanining  manbalari  to'plangan  barcha  psixologik  bilimlarni 
aks  ettiruvchi  manba,  eng  avvalo,  o'tmish  faylasuflari,  psixologlarining  asarlari. 
tibbiyot,  ayniqsa,  psixatiriva  sohasiga  oid  ishlar  sanaladi.  SHuningdek,  boshqa fanlar: 
tabiatshunoslik,  jumladan,  fizika,  ximiya,  astronomiya,  tilshunoslik,  etnografiya. 
antropologiya  kabi  fanlarning  m a’lumotlari  ham  psixologiya  tarixining  manbalari 
hisoblanadi.