N e I t va gaz m ahsulotlarining I izik-kimyoviy tahlili


lonitlarning almashinish sig‘imi



Download 4,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet84/106
Sana13.07.2022
Hajmi4,68 Mb.
#793361
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   106
Bog'liq
Neft vf gaz mahsulotlarininu fizik-kimyoviy tahlili. Fozilov S.F, Mavlonov B.A va boshqalar

lonitlarning almashinish sig‘imi. 
lo n itla m in g eng m uhim xossa- 
laridan biri ularning alm ashinish sig‘im idir. Bu kattalik ionit o ‘zagi- 
dagi funksional gruppalarning soni va u lam ing eritm aning ushbu pH
ida ionlanish darajasi bilan aniqlanadi. lon itn ing alm ashinish sig‘im ini 
son jih atidan sm olaning m assa yoki hajm birligiga to ‘g ‘ri keladigan 
qarshi ionlarning m ol-ekvivalent soni bilan ifodalash m um kin. Tahliliy 
kim yoda io n itnin g sig‘imi o d atd a, 
1
g q u ru q sm olaning katio nit 
u c h u n H + shaklidagisiga va anionit u c h u n СП yoki O H - shakldagisiga 
to ‘g ‘ri keladigan alm ashinuvchi ionning m ol-ekvivalentlari soni bilan 
aniqlanadi. O datda, alm ashinish sig‘im i 1 g smolaga bir n echa (3 dan 
10 gacha) m ol-ekv. ionga to ‘g ‘ri keladi. Ayni ionitning, to ‘la alm a­
shinish sig‘imi o'zgarm as kattalikdir. Ideal sharoitda t o ‘la alm ashinish 
sig‘im i ionitning holatiga va qarshi ionning tabiatiga bog‘liq b o ‘l- 
m aydi, faqat ion itnin g tabiatiga b og ‘liq b o ‘ladi.
Odatdagi sharoitda bu sig‘im haroratga, eritm a p H iga bog‘liq 
b o ‘ladi. B undan tashqari, statik sharoitda aniqlangan alm ashinish 
sig‘im i dinam ik sh aroitda aniqlangan qiym atlardan farqlanadi.
D in am ik alm ash inish sig‘im in ing ikki tu ri bor: ayni ion nin g 
kolonkadan o ‘tib, oqib chiquvchi eritm ada paydo b o ‘lishigacha aniq- 
lanuvchi dinam ik alm ashinish sig‘im i (D A S) va to ‘la dinam ik alm a­
shinish sig‘im i (TD A S).
Ion almashinish muvozanati. 
Ion alm ashinuvchi smolaning elektro- 
lit eritm asi bilan o ‘zaro t a ’sirida b ir n e c h a m urakkab jara y o n la r 
sod ir b o ‘ladi. U lard an eng m uh im i io n alm ashinishning o ‘zi, ionlar 
va m olekulalam ing smolaga fizik adsorbilanishi, erituvchining yutilishi 
va elektrolitning sm ola ichiga singishi natijasida sm olaning b o ‘kishidir. 
Io n alm ashinish jarayoni stexiom etrik ravishda sodir b o ‘ladi. M asalan, 
vodo ro d shaklidagi R H kationit tarkibida N a + ioni b o r eritm aga 
kiritilsa, sistem ada m uvozanat q aror toradi. Jarayonni m assalar ta ’siri 
q o n u n i yordam ida ifodalasak:
R H + N a + 
R —N a + H +
M uvozanat konstantasi quyidagicha yoziladi:
_ [H + ] [R N a]

Download 4,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   106




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish