N. B. Dilmurodov

Tos limfa tugunlari
– 
lnn.hypogastrici
– qoramollarda 0,5 – 4,5 sm, 
cho‘chqalarda 0,2 – 0,5 sm, otlarda 0,3 – 2 sm uzunlikda bo‘lib, itlarda mavjud 
emas. Yonboshning o‘ng va chap chuqur arteriyasi ildizi orasida joylashadi. Tos 
bo‘shlig‘i organlari va sondan limfa yig‘ishtiradi. Limfa oqimi barcha hayvonlarda 
yonboshning medial limfa tuguniga ro‘y beradi. 
Dumg‘aza limfa tugunlari
– 
lnn. sacrales
– qoramollarda 0,4 – 4,5 sm, 
otlarda 0,2 – 0,5 sm uzunlikda bo‘lib, itlarda ko‘pincha mavjud emas. Bular lateral 
va medial guruhlarga bo‘linadi. Lateral limfa tugunlari dumg‘aza-o‘tirg‘ich payida 
katta quymich arig‘i yonida, medial limfa tugunlari esa dumg‘aza-quymich 
payining yuqorigi uchi ostida joylashadi. Lateral guruhi tos bo‘shlig‘i devoridan, 
medial guruhi siydik-jinsiy organlaridan limfa yig‘ishtiradi. Limfa hamma 
hayvonlarda tos tuguniga oqadi. 
Quymich limfa tugunlari
– 
lnn.ischiadicus
– faqat qoramollarda uchraydi 
va uzunligi 2,5 – 3,5 sm ni tashkil etadi. Tashqi tomondan dumg‘aza-quymich 
payida kichik quymich arig‘ida joylashadi. Tos, tos-son bo‘g‘imi, to‘g‘ri ichak, 
siydik-jinsiy organlaridan limfa yig‘ishtiradi. Limfa oqimi tos tugunlariga ro‘y 
beradi. 
Qorin va tos bo‘shlig‘i organlari limfa tugunlari 
Qorin limfa tugunlari
– 
lnn.coeliaci
– qoramollarda 1 – 2 sm, 
cho‘chqalarda 0,3 – 0,8 sm, otlarda 0,2 – 2,5 sm, itlarda 0,4 – 0,9 sm uzunlikda 
bo‘lib, qorin arteriyasi ildizida joylashadi. Diafragma, qorin, buyrak usti bezi, 
jigar, taloq, oshqozon va charvi tugunlaridan limfa yig‘ishtiradi. Limfa oqimi qorin 
yo‘li orqali bel sisternasiga boradi. 
Oshqozon limfa tugunlari
– 
lnn.gastrici
– qoramollarda 0,5 – 4 sm 
uzunlikda bo‘lib, katta qorinda o‘ng va chap tugunlarga bo‘linadi, to‘r qorin va 
qatqorinda 3 – 4 tadan, shirdonda dorsal va ventral limfa tugunlari mavjud. Bu 

---

limfa tugunlari cho‘chqalarda yakka yoki guruh holida uchraydi, otlarda 15 – 35 
tagacha bo‘lib, itlarda ular mavjud emas. Qoramollarda katta qorin, to‘r qorin, 
qatqorin, shirdon, taloq, o‘n ikki barmoq ichaklardan limfa yig‘ishtiradi. Limfa 
oqimi bel sisternasiga boradi.