N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

III falangning orqasida bittadan kunjutsimon suyakchalar joy­
lashadi.
Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlar.
Otda — faqat III
barmoq rivojlangan; I falangning proksimal uchida chuqurlashgan
bo'g'im yuzasi va sagittal ariqcha bo'ladi; distal g'altagida sagittal
suyak bo'ladi; II falang naysimon suyak shaklida; proksimal
uchida sagittal taroq bilan bo'g'im chuqurchasi bo'ladi; uning
distal uchi III falang uchun g'altak hosil qiladi; III falangda kalta
bo'g'im, devor, tuyoq yuzalari bo'ladi. Cho'chqada — 4 ta barmog'i
ham yaxshi rivojlangan; III va IV tayanuvchi, I va V barmoqlari
esa osilib turuvchi hisoblanadi; hamma barmoqlarida uchtadan
falang bo'ladi. It va mushuklarda barmoq suyaklari falang suyak-
126

---

laridan tashkil topgan. Har bir barmoq uchta falangdan iborat, I
timoq bundan istisno bo‘lib, u faqat ikkita falangdan tuzilgan.
Yuqorigi falang kaft suyagi bilan birikadi. O'rta falang yuqorigi
va pastki falanglar bilan birikadi. Pastki falang timoq o‘simtasida
tugaydi. Falanglar bo‘g‘imida juft kunjutsimon suyakchalar bo'lib,
falang va suyakchalar o'rtasida pastki choklar bo'ladi.
Poygachi borzi zotli itlar aylana yo'l atrofida tez yugurganda
zo'riqish kuchi ta’siri ostida kaft va oyoq-kaft suyaklarini sinishi
umumiy shikastlanish hisoblanadi. Sinish ko'proq it soat miliga
qarshi yo'lakda chopganida o'ng markaziy kaft suyagida ro'y beradi.
Afsuski ko'pincha itning egasi davolash uchun xarajatni to'lashni
rad etadi, bundan tashqari, suyak butunligini buzilganligi sababli
it poygaga qatnashish holatida bo'lmaganligi uchun ayrim shaxslar
tushkunlikka tushadi.1