N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

Peshana suyagi. 
Peshana suyagi qoramollarda burun, ko'z 
yoshi, panjarasimon, bosh-tepa oraliq, bosh-tepa, chakka, tanglay 
va yuqorigi jag' suyaklari bilan chegaralanadi.
Peshana suyagining tashqi yuzasida uchta qismi farqlanadi: 
1) peshana qismi; 2) ko'z qismi va 3) chakka qismi.
110

---

Peshana suyagidan yon tomonga yonoq suyagiga yo'nalgan 
yonoq o'simtasi (yoki ko'z o'simtasi) chiqadi. Bu o'simtaning 
ko'z kosasi yuzasida ikkita chuqurcha bo'lib, ulardan biri — ko'z 
yoshi bezi joylashadigan chuqurcha va ikkinchisi — g'altaksimon 
muskul birlashishi uchun g'altak chuqurchasi hisoblanadi. Yonoq 
(ko'z) o'simtasi asosida 2 ta ko'z usti teshigi bo'ladi, Ko'z qismining 
pastki uchidan panjarasimon suyak teshigi ochiladi. Peshana 
suyagining aboral (orqa) tomoni ko'ndalang valikni hosil qilib, 
uning oxirgi uchidan muguzlashgan shoxsimon o'simta ajralib 
chiqadi. Peshana suyagining ichki yuzasi ko'ndalang taroq orqali 
ikkiga: miya yuzasi va burun yuzasiga bo'lingan. Bundan tashqari, 
peshana suyagida keng peshana bo'shlig'i bo'lib, u suyak to'siq 
yordamida o'ng va chap bo'shliqlarga bo'lingan bo'ladi.
Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlar.
Qo'ylarda — peshana 
suyagi do'ng, muguzsimon o'simtasi bir-biriga yaqin, yonoq 
o'simtasi yonoq suyagiga birlashgan, ular oralig'ida ko'z usti teshigi 
bo'ladi. Peshana kovagining pastki qismi burun bo'shlig'iga 
qo'shilgan. Otda — peshana suyagining tashqi yuzasida peshana, 
ko'z va chakka qismlari farqlanadi; ponasimon suyakning ko'z 
qanoti joylashishi uchun kesik chuqur; yonoq suyagi o'simtasi 
yonoq yoyi bilan birikkan; bu o'simtada ko'z yoshi g'altaksimon 
muskul chuqurchalari va ko'z usti teshigi joylashadi; pan jarasimon 
kesigi bo'ladi; peshana bo'shlig'i burun qismida yaxshi taraqqiy 
etgan. Itda — peshana suyagining yonoq o'simtasi yonoq yoyigacha 
yetib bormaydi; ko'z usti teshigi bo'lmaydi; panjarasimon suyak 
teshigi 2 ta; peshana suyagi yuqorigi jag' suyagi bilan birikkan 
bo'ladi.