N. A. Tashpulatova stomatologik

TISH OLISH OPERATSIYASI ASORATLARI
Tish olish operatsiyasini amalga oshirish jarayonida umumiy va 
mahalliy asoratlar kuzatilishi mumkin. Umumiy asoratlarga qisqa 
mud datli hushdan ketish, kollaps va ayrim holatlarda shok holati paydo 
bo‘lishi mumkin. Mahalliy asoratlar yuzaga kelish davriga qarab tish 
olish operatsiyasi jarayoni vaqtida va operatsiyadan keyingi davrlarga 
bo‘linadi.
1. Qisqa muddatli hushdan ketish. Tish sug‘urishda eng ko‘p 
uchraydigan asorat bu bemordagi kuchli his-hayajon, qo‘rquv va 

---

119
noturg‘un nerv tizimi sabab bo‘lishi mumkin. Hushdan ketish oldidan 
bemor holsizlanadi, rangi oqaradi, sovuq ter bosadi, ko‘ngli aynaydi, 
oyoq-qo‘lining so‘vqotishi kuzatiladi, qulog‘i shang‘illaydi va ko‘z 
oldi qorong‘ulashadi. Bu holda muolajani to‘xtatish, bemor boshini 
engashtirish yoki uni gorizontal holatga keltirib, erkin nafas olishni 
ta’minlash kerak bo‘ladi. Bemorga novshadil spirtini hidlatish va yurak 
faoliyatini aktivlashtiruvchi tadbirlarni o‘tkazish lozim. Buning uchun 
teri ostiga 10% li kofein benzoat natriy yuboriladi. Agar tish olish 
operatsiyasi tugallanmagan bo‘lsa, operatsiya boshqa kunga qoldiriladi.
2. Kollaps. Kollaps – kishi hayotini xavf ostida qoldiradigan og‘ir 
holat. Kollapsda arterial va venoz qon bosimi keskin pasayadi. Mar-
kaziy nerv sistemasi faoliyati susayadi, moddalar almashinuvi buzi-
ladi, qon tomirlari devorining tonusi to‘satdan susayadi. Kollaps ko‘p 
qon ketganda, jismoniy va emotsional holsizlanishda, o‘tkir yuqumli 
kasalliklarda, zaharlanishlarda kuzatiladi. Kollapsda bemor ning to‘sat-
dan rangi oqarib, badani ko‘karadi, sovuq ter bosadi, nafasi yuzaki-
lashadi, pulsi susayadi, sistolik arterial bosim pasayadi va 60–50 mm 
simob ustuniga teng bo‘ladi.
Bemorni kollaps holatidan chiqarish uchun bemorni gorizontal 
holatga keltiriladi, mushak orasiga 1 % kordiamindan 1 ml, 1 % li me-
tazin 1 ml, teri ostiga 20 % kamfora eritmasidan 2 ml yubori ladi.