N. A. Tashpulatova stomatologik

XI BOB 
YUZ-JAG‘ SOHASI YALLIG‘LANISH 
KASALLIKLARI
JAG‘ PERIOSTITLARI
Periostitlar – tish va periodont xastaliklari asoratlari oqibatida 
kelib chiqadigan suyak usti pardasining yallig‘lanishidir. Ko‘pincha u 
alveola o‘sig‘ida kam hollarda jag‘ tanasi sohasida kuztiladi.
O‘tkir yiringli periostit keskin kechadi va kun sayin yallig‘lanishi 
ortib boradi. Bemorning umumiy ahvoli qoniqarli bo‘lib tana harorati 
37,5°–38°C atrofida bo‘ladi. Bemor holsizlanadi, boshi og‘riydi, ishta-
hasi yomonlashadi, uyqusi buziladi sababi tish atrofidagi og‘riqlar 
zo‘rayadi, og‘riqlar chakka, quloq, bo‘yinda kuzatiladi, keyinchalik 
og‘riqlar susayib, simmilovchi tus oladi.
Suyak pardasida xastalik rivojlangan sari jag‘-oldi yumshoq to‘qi-
malarda shish paydo bo‘ladi. Bir necha tish atrofidagi shilliq parda 
qizargan, o‘tuv burma tekislashadi (30-rasm). Shu sohani paypaslab 
ko‘rilganda og‘riqli infiltrat va flyukturizatsiya bel gisi aniqlana di. 
Faqat kasal tish qimirlab qol 
gan 
bo‘lib, perkus siyada og‘riq seziladi.
Bemorning yuz qismida kol-
lateral shish hisobiga paydo bo‘l gan 
assimetriya holati aniqlanadi. Limfa 
tugunlarining kattalashishi kuzatilib 
paypaslaganda  og‘riy di.
Rentgen tekshiruvi o‘tkazil ganda 
faqat kasal tishgagina xos bo‘lgan 
o‘zgarishlar aniqlanib, jag‘ suyagida 
o‘zgarishlar  kuza tilmaydi.
O‘tkir yiringli periostitni davo-
lash kompleks tarzda olib bori ladi. 
Ya’ni jarrohlik va konservativ usul 
30-rasm. Periostit.

---

107
yordamida. Jarrohlik usuli ning asosiy maqsadi yiringli o‘choqni kesib 
ochish va sababchi kasal shishni olib tashlashdan iborat. Buning uchun 
mahalliy og‘riq siz lantirishning infintratsiya va o‘tkazuvchi usulidan 
foydalaniladi. Kesma o‘tuvchi burma shilliq qavati bo‘ylab suyakkacha 
chuqur likda o‘tkaziladi. Kes maning uzunligi 3–5 tish sohasida 1,5–2,5 
sm uzunligida bo‘lishi lozim. Yiringning erkin chiqishini ta’minlash 
uchun bo‘shliq ichiga rezinali lentacha (dranaj) joylab qo‘yiladi. Kasal 
tish olib tashlanadi. Agar kasal tish funksional va kosmetik jihatdan 
o‘z qiymatini yo‘qot magan, ildiz kanali yaxshi o‘tuvchi bo‘lsa, saqlab 
qolib uni konservativ davolanadi.
Bemorga og‘iz bo‘shlig‘ini furatsillinning 1:5000 yoki kaliy per-
mon ganatning 1:5000 nisbatdagi iliq eritmasi bilan chayib turish buyu-
riladi. Kompleks davolash maqsadida bemorga antibiotiklar, sulfani-
lamidlar tavsiya etiladi.