N. A. Tashpulatova stomatologik

Parodontitlarni davolash. Parodontitni davolash kasallikning qan-
day kechishiga, klinik va patologik cho‘ntakning chuqurligiga bog‘liq. 
Parodontitning yengil formasini davolash uchun bemorda 3–4 marta 
muolaja o‘tkaziladi. Bemorning birinchi marotaba kelishida tishlar 
tish karashlaridan tozalanadi va tishlarni to‘g‘ri tozalash usullariga 
o‘rgatiladi.
Bemorning keyingi kelishida og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenik holati tek-
shiriladi, antiseptik ishlov berilgandan so‘ng tish karashlari, milk usti 
va milk osti toshlari tozalanadi. Muolajaning so‘nggida milk shilliq 
pardasiga dori vositalari bilan ishlov beriladi.
Bemorning uchinchi bor kelishida ham og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenik 
holati tekshiriladi. Og‘izga 1% li vodorod perikisi eritmasi bilan ishlov 
berilgandan so‘ng granulyatsiyalangan to‘qima qolgan tish toshlari 
toza lanadi. Antibiotiklar bilan ishlov beriladi, agar tishlar qimirlab 
qolgan bo‘lsa, tishlarni taxtakachlash uchun ortoped stomatolog tav-
siyasi olinadi va lozim bo‘lsa taxtakachlanadi.
Bemorga 4–6 oydan so‘ng stomatolog ko‘rigiga tashrif buyurish 
tavsiya etiladi.
Parodontitning og‘ir kechishida davolash rejasi tuziladi: jarroh sto-
matolog tavsiyasiga ko‘ra olinishi lozim bo‘lgan tishlar olinadi, milk 
usti, milk osti toshlari va granulyatsiyalangan to‘qimalardan tozala-
nadi. Antiseptik ishlov berib, davolovchi malhamlar qo‘yiladi. Yallig‘-

---

87
lanish kamaygandan so‘ng ortopedik davo qo‘llaniladi. Har bir bemor 
og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasi qoidalariga mukammal rioya qilishi kerak 
bo‘ladi.
PARODONTOZ
Parodontoz – parodont to‘qimasining yallig‘lanishsiz distrofik 
xastaligi. Parodontozda parodontal cho‘ntaklar hosil bo‘lmaydi (26-
rasm). Parodontoz sekin kechadi.
Yengil kechuvchi parodontozda bemor vaqti-vaqti bilan hosil 
bo‘luvchi qichishish va noxush sezgilardan shikoyat qiladi. Shilliq 
parda och pushti rangda bo‘lib tishning sementi ko‘rinib qoladi.
O‘rtacha og‘irlikda kechuvchi parodontozda bemor termik, mexa-
nik, ximik ta’sirlar natijasidan bir zumlik og‘riq paydo bo‘lishidan 
shikoyat qiladi. Milkning shilliq pardasi och pushti rangda, tishlarning 
bo‘yin qismlari ochilib qolgan, tishlarning klinik koronkasi uzaygan, 
klinik cho‘ntaklar yo‘q bo‘ladi.
Og‘ir kechuvchi parodontozda bemor termik ta’sirlardan tez o‘tib 
ketuvchi og‘riqdan va ayrim hollarda giperesteziyadan shikoyat qiladi. 
Ko‘rik vaqtida tish bo‘ynining birmuncha qismi ochilib qolganligi 
aniqlanadi. Tishlar qimirlaydi.
26-rasm. Parodontoz.

---

88
Rentgenogrammada tishlararo plastinkaning bir tekis yemirilgan-
ligini ko‘rish mumkin, bu ko‘rinish parodontoz uchun xarakterli hisob-
lanadi.
Davolash. Parodontozni kompleks davolash lozim bo‘ladi. Buning 
uchun umumiy va mahalliy davolash kerak. Umumiy davo bemor 
orga nizmida regeneratsiya va qon aylanishni yaxshilashga qaratilgan 
bo‘lishi kerak. Mahalliy davo ta’sirlovchi faktorlarni bartaraf etish, 
tish toshlarini tozalash, shinalash, remineralizatsiya terapiyasini o‘tka-
zishga qaratilgan bo‘ladi.