ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б.
аралаштирилади, аралашма 250 мл сиғимли идишда 24 соат сақланади, 24
соат сақлангандан кейин тайёр бўлган этил эритмасидан фойдаланиш
мумкин.
қумнинг ҳажми- реактивнинг ҳажми-
сақлаш муддати- шағал устидаги эритманинг
ранги-
7-ИШ. ФРАКЦИЯГА АЖРАТИЛМАГАН ШАҒАЛ ТОШ
ДОНАЧАЛАРИНИНГ ТАРКИБИНИ АНИҚЛАШ
Асбоб ва ускуналар.
Тарози, элак, қуритиш жавони
Ишлаш тартиби.
Шағалнинг йирик
-
майдалигига қараб қуйидаги
фракцияларга ажратиш мумкин. 5
-
10 мм, 10
-
20 мм, 20
-
40 мм, ва 40
-
70 мм.
Фракцияга ажратилмаган, тозаланмаган шағалнинг зарравий таркиби
тўлдиргич намунасини элаш ва айни пайтда ивитиб
-
ювиш йўли билан
аниқланади. Намуна қуритилади, доналарининг йириклиги 10 мм бўлган
шағалдан 5 кг, 20 мм бўлган шағалдан 10 кг, ва ҳаказо. Намуна одатда
кўзларининг диаметри 70 мм, 40 мм, 20 мм, 10 мм ва 5 мм бўлган элаклардан
ўтказилади. Ҳар бир элакда қолган қолдиқ мисол учун қуйидаги тарзда
ҳисоблаб жадвалга тўлдирилади.
Элак
диаметрлари
Қолган
қолдиқ, г
Ҳар
бир
элакдаги қолдиқ, %
Элаклардаг
и қолдиқлар, %
70 мм
а
70
=300
г
а
70
=0,3%
А
70
=0,3%
40 мм
а
40
=400
г
а
40
=0,4%
А
40
=0,7%
20 мм
а
20
=200
г
а
20
=0,2%
А
20
=0,9%
10 мм
а
10
=
а
10
=
А
10
=
5 мм
а
5
=
а
5
=
А
5
=
таглик
Шағал тошнинг миқдори
Элаклар
Айрим қолдиқлар, Айрим қолдиқлар,
Тўла (жами)
264
ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б.
кўзининг
ўлчами, мм
г
%
қолдиқлар, %
70 мм
40 мм
20 мм
10 мм
5 мм
таглик
1-расм. Шағалнинг элашдаги эгрилик чизиғи
15- МОДУЛ
БЕТОН (ДАВОМИ). МАХСУС БЕТОНЛАР - ГИДРОТЕХНИК,
ЕНГИЛ, ЯЧЕЙКАЛИ ВА БОШҚ. ЭНЕРГИЯ ВА РЕСУРС ТЕЖАМКОР ,
ЭКОЛОГИК ТОЗА ТЕХНОЛОГИЯЛАР.
Режа:
1.
Енгил бетонлар
2.
Бетоннинг махсус турлари
1.
Енгил бетонлар
Ғовакли тўлдиргичлар асосидаги бетонлар
Енгил бетон компонентлари
. Енгил бетонлар тайёрлашда боғловчи
265
ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б.
сифатида оддий ва тез қотувчан портландцемент, шлакли портландцемент ва
бошқалар ишлатилиши мумкин. Тўлдиргич сифатида табиий ва сунъий ғовак
тош материаллар, иссиқлик изоляцияси ва конструктив-иссиқлик изоляцияси
енгил бетонлари олишда органик тўлдиргичлар ҳам ишлатилади. Органик
тўлдиргичлар ёғоч, ғўзапоя, каноп пояси каби ўсимликлар дунёси
чиқиндилари асосида ва пенополистирол, пенополиуретан каби полимер
моддалар асосида тайёрланиши мумкин.
Ноорганик енгил тўлдиргичлар.
Табиий енгил тўлдиргичлар-пемза,
вулканик туф, чиғаноқли оҳактош ва бошқа енгил табиий тошларни майдалаб
ва элаб олинади. Сунъий енгил тўлдиргичлар икки хил усулда тайёрланади:
1) Минерал хомашёларни махсус технология асосида термик ишлов
бериб тайёрланади;
2) Саноат чиқиндиси бўлган ёқилғи шлаклари ва кули, ташланди
металлургия шлаклари ва бошқаларни қайта ишлаб (гранула ҳолатида)
олинади.
Минерал хомашёлар ичида энг кўп тарқалгани гилтупроқ бўлиб,
гилтупроқга термик ишлов бериш усулида тайёрланган керамзит ва
аглопорит ғовак тўлдирувчилари ҳақидаги маълумотлар 4 бобда батафсил
берилган.
Енгил бетонлар тайёрлашда керамзит, аглопорит билан биргаликда
кўпчитилган перлит, вермикулит, шунгизит, кампорит каби ғовак
тўлдиргичлар ишлатилади. Кўпчитилган перлит таркибида кимёвий
боғланган сув бўлган шишасимон вулканик жинсларни (перлитлар,
обсидианлар) 950-1200
0
С ҳароратда пишириб олинади. Пишириш жараёнида
перлитнинг ҳажми 10-20 марта ошиб кетади.
Вермикулит ғовак тўлдиргичи таркибида сув бўлган слюдаларни
куйдириб олинади. У бошқа ғовак тўлдиргичлардан қатлам-қатлам тузилиши
билан фарқланади.
Шунгизит сланецли шунгит жинсларини куйдириб олинади. Шунгизит
юқори мустаҳкамликка эга ва сувли муҳитларга чидамлидир.
266
Do'stlaringiz bilan baham: |