Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

30-МОДУЛ 
 
ЛБМ (ДАВОМИ). ЦЕМЕНТЛИ, ОҲАКЛИ, СИЛИКАТЛИ ВА 
ЕЛИМЛИ БЎЁҚЛАР. ЛАТЕКСЛАР. КРЕМНИЙ ОРГАНИК БЎЁҚЛАР. 
ЭНЕРГИЯ САМАРАДОР БЎЁҚ ТАРКИБЛАРИ 
Режа: 
1.
Бўёқ таркибларнинг турлари. 
2.
Ноорганик боғловчилар асосидаги бўёқлар 
1.
 
Бўёқ таркибларнинг турлари 
 
Мойли бўёқлар. 
Мойли бўёқлар пигментларни олифларда махсус бўёқ 
қоргич машиналарда синчиклаб аралаштириб тайёрланади. Қориш 
натижасида бир хил таркибли суспензия ҳосил бўлади. Бунда деярли ҳар бир 
пигмент заррачаси атрофида қисман унга шимилган олиф боғловчиси 
асосидаги қобиқ ҳосил бўлади. Мойли бўёқлар қуюқ қорилган (пастасимон) 
ва суюқ қорилган таркибларга бўлинади. Қуюқ қорилган бўёқ таркиблари 
ишлатишдан олдин олиф ёки эмулсион суюлтиргичларда нормал 
консистенциягача суюлтириб олинади. 
Суюқ қорилган бўёқ таркибларида 40-50% гача олиф боғловчиси бўлиб, 
ишлатишга тайёр ҳолда ишлаб чиқарилади. 
Тайёрланган бўёқлар қуйқаларсиз бир жинсли бўлиши, маълум муддат 
консистенцияни сақлаб туриши, ранги бўйича эталонга мос бўлиши керак. 
Мойли бўёқлар нурга ва атмосфера муҳитига чидамли бўлиши, текис 
юзали қоплама ҳосил қилиши керак. 
Мойли бўёқ таркиблари ишлатилган пигментлар ва боғловчилар ҳамда 
қўшимчалар турига қараб ишлатилиш соҳалари белгиланади. 
Қўрғошинли белила ва сурик асосида металл, ёғоч ва бошқа 
конструкцияларни коррозия муҳитидан ҳимоялаш учун ишлатиладиган бўёқ 
таркиблар тайёрланади. Жуда сифатли мойли бўёқлар табиий (натурал) 

---

493 
ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
олифлар ва табиий минерал пигментлар ёки нодир металл оксидлари 
асосидаги пигментларни ишлатиб олинади. 
Сунъий олифлар асосида олинган бўёқ таркиблар атмосфера муҳитига 
чидамсиз бўлгани учун асосан биноларни ички томондан безашда 
ишлатилади. 
Мойли бўёқларни одатда металл конструкцияларни коррозиядан 
сақлашда, ёғоч конструкцияларни, ром ва эшикларни намдан ҳимоялашда, 
полларни ва нам тегиши мумкин бўлган деворларнинг пастки қисмларини 
безашда ишлатиш тавсия этилади. 
Мойли бўёқлар қуриши даврида ҳажми ўзгармайди ва майда ёриқлар 
ҳосил бўлмайди.