Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
Пикнометр. 

с

- 
сувнинг зичлиги, 1 г/см
3
 
га тенг.
3-ИШ. ШАҒАЛ ТОШ ЗАРРАЧАЛАРИ ОРАСИДАГИ БЎШЛИҚНИ 
АНИҚЛАШ 
Шағал тошнинг орасидаги бўшлиқлар шағалнинг аввалдан ҳисоблаб 
чиқарилган зичлик кўрсаткичи бўйича аниқланади. Шағалнинг зичлиги (ҳажм 
бўйича % да) формула ёрдамида 0,1% гача аниқликда ҳисоблаб чиқарилади.
 
Шағал тошнинг уйма зичлиги-. . . г/см
3
. 
Шағалнинг тўкилган ўртача зичлиги- . . . . г/см
3
. 
Бўшлиқ (ҳажм бўйича)- . . . %. 
Ҳисоблаш формуласи: 
%
100
1









х
т
q
V


 
4-ИШ. ШАҒАЛ ТОШ НАМЛИГИНИ АНИҚЛАШ 
Асбоб ва ускуналар. 
Қуритиш
 
жавони, тарози, куракча, вақт ўлчагич.
Ишлаш тартиби.
 
Шағалнинг намлик даражаси қуйидагича аниқланади: 
шағалнинг ўртача намунасидан тарозида икки марта ва ҳар гал камида 500 г 
дан (1 г гача аниқликда) тортиб олиниб, айрим
-
айрим ҳолда ясси идишларга 
тўкилади
-
да, қуритиш жавонида, то вазни ўзгармайдиган бўлгунча 110±5°С 
ҳароратда қуритилади. Қуритиш жараёнида шағални ҳар 30 минутда 
металл куракча ёрдамида аралаштириб туриш тавсия этилади.
 
Шағал қуригач, совитилади ва тарозида тортилади. Унинг намлик 
даражаси W (массаси бўйича % ҳисобида) формула ёрдамида ҳисобланади.
№ 
1.1.
 
Масса, г 
% 
ид
иш 
идиш билан 
шағал 
қуритилгандан кейин идиш 
билан шағал 
1 
2 
Ҳисоблаш формуласи: 
%;
100
2
2
1



m
m
m
W

---

261