Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
Бетон қоришмасини ташиш
 
Темирбетон заводларида бетон қоришмаси эстакадалар, лентали 
транспортерлар, бетон насослар, вагонеткалар, бадялар воситасида қолиплаш 
цехларига юборилади. 
Бетон 
қоришмаси 
қурилиш 
майдонларига 
автобетоновоз, 
автосамосвалларда ёки махсус бетонқоргич автомобилларда қуруқ холатда 
ташилади. 
Бетон 
қоришмаси 
ташилаётганда 
сувсизланиш 
ва 
қатламланишнинг олди олиниши керак, акс ҳолда бетоннинг қулай 
жойланувчанлиги 
салбий 
томонга 
ўзгаради. 
Бетон 
қоришмаси 
автосамосвалларда ташилганда юза қисмини намлик ўтказмайдиган 
материаллар билан (полиэтилен, бризент ва бошқ.) ёпиш керак. Бетон 
қоришмаси узоқ масофага ташилганда у қуруқ ҳолатда бўлиши ва бевосита 
қурилиш майдонида қорилиши мақсадга мувофиқдир. Бундай усул Ғарбий 
Европа мамлакатлари қурилиш индустриясида кенг тарқалган. 
 
Бетон қоришмасини қолиплаш ва зичлаштириш 
Тайёрланган бетон қоришмаси махсус бетон қуйгичлар воситасида 
аввалдан тайёрлаб қўйилган, металлдан эгилмайдиган даражада мустаҳкам 
ишланган қолипларга қуйилади. Бетон қоришмасини қолиплаш жараёни ўта 
маъсулиятли бўлиб, қолипнинг ҳамма бурчаклари, торайган ва бурилган 
жойлари бетонга тўлиши шарт. 
Бетон қоришмасининг ҳаракатчанлиги ёки бикрлиги қолипланадиган 
бетон ва темирбетон конструкцияларнинг турига боғлиқ бўлади. Қолип 
шаклининг мураккаблигини ҳисобга олган ҳолда бетон қоришмасининг 
қуюқлик даражаси ва зичлаштириш усули танланиши керак. 
Оддий шаклдаги қолипларга ҳаракатчан бетон қоришмаси ҳеч қандай 
зичлаштириш усулларини қўлламасдан қуйилиши мумкин. Аммо зичлик ва 
юқори мустаҳкамлик шартлари қўйиладиган темирбетон конструкцияларни 
қуйишда бикр ва ўта бикр бетон қоришмалари турли усуллар билан 
зичлаштирилади, хусусий холларда эса бетон қоришмаси таркибига 

---

248