N. A. Mamadjonova O’simlikshunoslikning biologik asoslari

№ 
Ko’rsatkichlar 
N 
P
2
O
5
 
K
2
O 
Jami 
1 
NPK mikdori, %, 
donda:
2,50 
0,85 
0,50 
3,85 
somonda: 
0,50 
0,20 
1,00 
1,70 
2 
1 s don va shunga mos somon bilan 
o’zlashtirilgan, kg 
3,25 
1,15 
2,00 
6,40 
3 
NPK nisbati, birlikda ulush hisobida 
N 
1,00 
0,354 
0,616 
1,970 
P 
2,826 
1,00 
1,739 
5,565 
K 
1,626 
0,575 
1,00 
3,20 
Foiz hisobida 
50,78 
17,97 
31,25 
100 

---

104 
Misolimizdagi, FARdan foydalanish koyeffitsiyenti 3,0 % bulgan sharoitda 
50 s/ga don hosili uchun 125,0 kg/ga azot (50 x 2,50), 42,5 kg/ga fosfor (50 x 
0,85), 25 kg/ga kaliy (50 x 0,5), shuningdek, asosiy va kushimcha mahsulot nisbati 
1 : 1,5 ekanligini inobatga olsak, 75 s vegetativ massasi (50 x 1,3) bilan 37,5 kg 
azot, 15 kg fosfor va 75 kg kaliy uzlashtirganligi aniqlanadi.
O’simliklarning aloxida kismlari bilan olib chikilgan ozik moddalari 
yigindisidan umumiy uzlashtirilgan ozik moddalari mikdori aniqlanadi, ya’ni 
asosiy va kushimcha mahsulotlari bilan 162,5 kg/ga azot (125 + 37,5), 57,5 kg/ga 
fosfor (42,5 + 15), 100 kg/ga kaliy (25 + 75) uzlashtirgan. 
O’g’it me’yorini aniqlash bo’yicha hisoblash ishlari kulay bulishi uchun 1 s 
donning uzlashtirgan ozik moddalaridan foydalaniladi. Buning uchun umumiy 
uzlashtirilgan ozik moddalar mikdorini fakatgina belgilangan don miqdoriga 
taksimlanadi. Bunda 1 s don va shunga mos somon hosil bulishi uchun 3,25 kg 
azot (162,5 / 50), 1,15 kg fosfor (57,5 / 50), 2,0 kg kaliy (100 / 50) uzlashtirganligi 
aniqlanadi. Hosil mikdori ortishi bilan umumiy uzlashtirilgan ozik moddalari 
mikdori xam odatda kupayadi, lekin belgilangan hosil uchun ugit me’yorini 
hisoblashda xatto hosilning katta fark bilan uzgarishida xam 1 s don uchun 
sarflangan ozik moddalar mikdoridan doimiy kursatkich sifatida foydalanish 
mumkin.