N. A. Kayumova

14. Shaklan va mazmunan bog‘liqlik. Bu talab falsafadan, uning qoidalarini san’at asarlarini o‘rganishga qiyoslashdan olingan. Gegel fikricha, haqiqiy san’at asari shaklan va mazmunan yaxlit asardir. Binobarin, test topshiriqlari ham shaklan va mazmunan uyg‘un bo‘lishi lozim. Test topshiriqlarini yuqoridagi didaktik talablar asosida tuzish, o‘qituvchilarning test tuzish nazariyasi bo‘yicha ma’lumotga ega bo‘lishlarini talab qiladi [20].

Hozirgi kunda test topshiriqlarining bir qator turlaridan ta’lim jarayonida ta’lim oluvchilarning nazariy bilimlarini baholashda foydalanilmoqda. Test tuzishda quyidagilarga e’tibor berish kerak bo‘ladi [11,39].

• 
  testning barcha chalg‘ituvchi javoblari haqiqatga yaqin bo‘lishi;
  
• 
  javoblardagi jumlalar uzunligi deyarli bir xil bo‘lishi;
  
• 
  javoblar gramatik jihatdan to‘g‘ri tuzilgan bo‘lishi;
  
• 
  javobdagi jumlalar tili talabaning tushunishiga mos bo‘lishi
  
• 
  tuzilgan test talabaning bilim darajasini baholay olishi.
  
• 
  javoblarning hech biri ma’nodosh (sinonim) bo‘lmasligi.
  
• 
  to‘g‘ri javob faqat bitta bo‘lishi kerak.
  
• 
  javobning asosi imkon qadar keng mazmunli bo‘lishi.
  
• 
  asosda muvofiq kelmaydigan jumlalardan foydalanmaslik
  
• 
  javoblarda mantiqsiz so‘zlarning ishlatilmasligi.
  
• 
  to‘g‘ri javoblarni ketma-ket bir o‘rindagi javoblarga qo‘ymaslik.
  
• 
  savol real bo‘lishi zamonga mos kelishi, aniq mazmunga ega bo‘lishi;
  
• 
  bir savolni yechimi boshqasiga «kalit» bo‘lib xizmat qilmasligi;
  
• 
  ko‘p tanlovli testlarda to‘g‘ri javoblarni ketma-ket bermaslik va h.k.