N a b ijo n qo dirov

0 ‘ZINGDAN CHIQQAN BALO
Otash uyga goh kelib, goh kelm ay yuraverdi. U 
gum ashtalari bilan bozordagi faoliyatini davom etti- 
rar, o ‘zi xon, k o ‘lankasi maydon edi. 0 ‘gay otam 
O tashning paydo b o ‘lib qolganidan xabardor b o ‘lsa-da, 
uni boshqarishga kuchi yetmay, arqonni uzun tashlab 
qo ‘ygandi.
- Bizga yordam ing kerak, o ‘rtoq, - dedi Otash bir 
kuni tilyog‘lamalik bilan.
- Q anday yordam ekan, - dedim hayron b o ‘lib.
- Bilasanmi, bozorqo‘m bizni him oya qilavergach, 
uchastkovoyning tishi bizga o ‘tm ay qoldi. Alam qil- 
ganidan, savdo rosa qizigan paytda kelib, xaltadagi 
pulga chang solyapti.
He y o ‘q, be y o ‘q, ancha-m uncha pulni olib ketyapti. 
A gar bir chetda tursang, tushumni peshm a-pesh senga 
berib turardik. Q o ‘rqma, ulushingni olasan.
- Q o ‘y, bunaqa ishlarga meni aralashtirm a, - dedim
uni keskin rad etib. Yalinib yolborishlariga qaramay, o ‘z 
so‘zim da qattiq turib oldim.
- Sen q o ‘rqoqsan! Ahmoqsan! Kallasi y o ‘q, patriot!
Otash asabiylashib, so ‘kinganicha k o ‘chaga chiqib
ketdi. Shu ketganicha uch kun qorasini k o ‘rsatmadi.
Tungi soat uchlarda eshik ustm a-ust taraqlayverdi. 
0 ‘mim dan sapchib turib, k o ‘cha eshikni ochdim. 
R o‘param da bosh yalang, oq yaktak-ishtonda o ‘gay 
otam turardi. Uning rangi oqarib ketgan, xuddi orqasi- 
dan birov quvlab kelayotganday k o ‘zlari javdirab, 
o‘zini ichkariga urdi.
- Dada, tinchlikm i? Velosipedingiz qani? - dedim 
uning ortidan ergashib.
Otam indam ay y otog‘iga kirib ketdi. Tavba, nim a 
bo ‘ldiykin. 0 ‘ylab o ‘yim ga yetolmadim.
153

---

Birozdan keyin onam chiqib, nim a boMganini 
so ‘radi. Ikkim iz ham hayron b o ‘lib, uxlam ay tong 
ottirdik. Otam savollarim izga javob bermay, k o ‘zim izga 
xotirjam , jim qarab turaverdi. Polizga borib uning 
kiyim larini olib, velosipedini minib keldim. Palaklar 
ayovsiz payhon qilingan, kim dir o ‘g ‘irlikka kirgani 
aniq edi. Onajonim bilan buguncha kutib turishga, 
otam ning ahvoli o ‘zgarm asa, erta saharda kasalxonaga 
olib borishga kelishib oldik.
0 ‘sha kuni yarim tunda tirjayib O tash kirib keldi. 
Sovuqqina k o ‘rishdik.
- O tam qalay? - dedi u g ‘alati qarab.
- Yaxshi, - dedim nim anidir k o ‘nglim sezib.
- O nangga ayt, ishtonini yuvib bersin. Otash hiring- 
lab kula boshladi.
- Senm iding polizga o ‘g ‘irlikka kirgan?
- K arochche, bir q o ‘rqitib qo ‘yay, dedim-da.
- Axir, u otang-ku. N im a qilib q o ‘rqitding?
- K arochche, sheriklar bilan kechasi soat ikkilarda 
qovun o ‘g ‘irlikka bordik. Otam so ‘rida uyquni urib 
yotibdi. Polizning atrofi aylana tutzor ekan, to ‘g ‘rimi?
- To‘g ‘ri.
Kelishib olganimizday, uchovim iz uch tom onga b o ‘- 
linib, tutlarga chiqib oldik. Qopdagi m ushukni Tolik 
ishga soladigan b o ‘ldi. N arigi tarafda Sunnat kuchuk 
bola boTib vangilladi. U to ‘xtashi bilan, bu tom ondan 
men har xil, q o ‘rqinchli ovozlar chiqarib y ig ‘ladim. 
Otam ch o ‘chib o ‘m idan turdi-yu, qaqqayib, haykalday 
qotib qoldi. 0 ‘rtadan Tolik yanayam vahim aliroq qilib 
uvladi. Keyin ham m am iz baravariga, qiyqiriqni avjiga 
chiqarib kula boshladik.
Tolik solyarka shimitib, oldindan tayyorlab qo ‘yil- 
gan sharsim on poxolga o ‘t yoqib, unga boylangan sim- 
ni m ushukning b o ‘yniga ilib q o ‘yib yubordi. Orqa- 
sida yonib kelayotgan olovni k o ‘rgan m ushuk, yana-
154

---

yam q o ‘rqinchli ovoz chiqarib qocha boshladi. Polizda 
qiyom at boshlandi. Bir vaqt qarasam , otam oq ishton 
bilan orqasiga qaram ay o 'q day qochib ketyapti. Q o ‘rq- 
maysan-a, qo'rqm aysan.
Ana undan keyin qovunlanm i bem alol uzib, ara- 
vam izga yukladik-da, bozorda changini chiqarib sotdik.
- Bezorilik. O tangning yuragi yorilib, o ‘lib qolsa 
nima b o ‘lardi, Otash.
- 0 ‘lmaydi, q o ‘rqma.
- Hozir uyda gapirolm ay yotibdi. Ertalab d o ‘xtir 
chaqirmoqchimiz. Otangni shunday qilishga qanday 
hadding sig‘di?
- H am m asiga o ‘zi aybdor.
- Otang to ‘n g ‘iz b o ‘lsa, b o g ia b boq, - deb yozibdi 
mana bu kitoblarda. A blah ekansan!
- Kim ablah! Tupurdim o ‘sha kitoblaringga!
K utilm aganda Otash yuzim ga m usht tushirdi. To
o ‘zimni o ‘nglagunim cha eshikni tepib, tashqariga chi­
qib ketdi.
Ertasiga ham otam da o ‘zgarish b o ‘lmadi. 0 ‘zi 
yasagan qoMbola karavotda, shipga qarab miq etmay 
yotaverdi. N a biror narsa yeydi, na o ‘m idan turadi. 
Bo‘lim idorasiga borib, tez yordam ga telefon qildim. 
Eshiklami qulflab, otam bilan birga onam ikkalamiz 
ham m ashinada kasalxonaga j o ‘nadik.