Muzeyshunoslik fan sifatida Reja: Muzeyshunoslik fani haqida tushuncha: obyekti va predmeti

Muzeyshunoslik fan sifatida
Reja:

1. 
   Muzeyshunoslik fani haqida tushuncha: obyekti va predmeti.
   
2. 
   Muzeylarning paydo bo‘lishi va rivojlanishi
   
3. 
   Muzeyshunoslikning yordamchi tarixiy fanlar bilan bog‘likligi
   

Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar: Muzeylar, muzeyshunoslik, tarixchi-tadqiqotchilar, Mustaqil O’zbekiston, tomoshabin, muzey eksponatlari, ekspozitsiya, muzey fondi, grek afsonalari, zevs va mnemosina, muzalar.


1-savol bayoni. Muzeyshunoslik (muzeologiya) — muzeylar tarixi, ularning ijtimoiy vazifalari, muzey ishi nazariyasi va metodikasi masalalarini o‘rganadigan fan tarmog‘i. Muzeyshunoslik tizimiga muzey ishi nazariyasi, muzey ishi tarixi (muzey tarixshunosligi bilan), muzey manba- shunosligi, muzeylar va muzey tadqiqotlari faoliyatiga xos tomonlarni o‘rganuvchi ilmiy metodika kiradi.
Muzeyshunoslik deganda, odatda, “muzey ishi haqidagi fan”, “muzeylar haqidagi fan” yoki qisqa qilib aytganda, “mu- zey nazariyasi” tushuniladi. Lekin, bu yuzaki tasavvur bo‘1ib, hozirgi kunda shu bilan kifoyalanib bo‘lmaydi. Shunday ekan, muzeyshunoslik tushunchasining ha1 qiluvchi belgisi va maz- munini aniqlash vazifasi paydo bo‘ladi. Yagona va hamma tan oladigan ilmiy ta’rif hozircha mavjud emas. Bunday murakkab- lik faqat muzeyshunoslikka xos bo‘1masdan, yangi paydo bo‘l- gan ko‘plab fanlarda ham shu holat uchraydi.
Hozirgacha olib borilgan ilmiy izlanishlarga tayanib, mu- zeyshunoslik — ijtimoiy ahamiyatga molik ma’lumotlami to‘p- lash, saqlash jarayonlari, bilimlar va ma’lum hissiyotlami mu- zey ashyolari orqali yetkazib berishni, muzey ishini, muzeyni ijtimoiy institut sifatidagi maqomini, vazifalarini hamda turli ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarda ularning amalga oshirish shakl- larinl o’rganadigan fandir, deb belgilash mumkin.
Muzeyshunoslikning o‘zi tarix fanining tarkibiy qismi bo‘- lib, arxeologik topilmalar, yozma manbalar va tarixiy adabiyot- lardagi ma’lumot1ami, umuman, ajdodlarimiz tomonidan yara- tilgan boy xazinani targ‘ib qilish ishlarini olib boradi.
Umuman, muzeyshunoslikning boshqa fanlar bilan har to- monlama uzviy bog‘liqligi, uning obyektiv jihatdan murak- kabligini belgilaydi. Muzeyshunoslik ham ijtimoiy, ham tabi- iy fanlar bilan uzviy aloqador, ayniqsa, uning muzey mavzuyi- ga oid fanlar va yordamchi fan sohalari (tarix, arxeologiya, geologiya, etnografiya, adabiyotshunoslik, zoologiya, san’at- shunoslik va boshqalar) bilan umumiy tomonlari ko‘p.
Muzeyshunoslikda muzeylarni tabiat va jamiyatni o‘rganish bilan uzviy bog‘liq bo‘lgan manbalami to‘ldirish, muzey bu- yumlarini ilmiy hujjatlashtirish, o‘rganish hamda saqlash, eks- pozitsiya va ko‘rgazmalar tashkil etish, ilmiy-ma’rifiy ham- da boshqa faoliyatda namoyon bo‘ladigan ijtimoiy funksiyalari bo‘yicha tadqiqotlar olib boriladi. Shuningdek, fan muzeylarni to‘ldirish, yodgorliklami hisobga olish, saqlash va restavratsiya qilishning ilmiy tamoyillarini o‘rganadi. Muzeyshunoslik so- hasidagi ishlar yirik muzeylar, ta’mirlash ustaxonalari va ilmiy tadqiqot institutlarida amalga oshiriladi.