Muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnolohiyalari universiteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNALOGIYALARI VA KOMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUXAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI

TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOHIYALARI UNIVERSITETI

Labaratoriya ish

Mavzu: KOMBINASION MANTIQIY SXEMALAR ANALIZI.

Bajardi: 833-18 guruh talabasi

Dilshodbek Abdullayev

Tekshirdi: Teshaboyev

Fan: Raqamli qurilmalarni

loyihalashag kirish.

Toshkent 2021

KOMBINASION MANTIQIY SXEMALAR ANALIZI.

Ishdan maqsad: Kombinatsion mantiqiy sxemalarni analiz qilish. NI Multism dasturiy muhitida sxemalarni loyihalashtirish.

Nazariy malumot

Mantiqiy funksiyani yoki mantiqiy funksiyalar majmuasini amalga oshiruvchi mantiqiy elementlardan tashkil topgan sxema kombinatsion sxema (KS) deb ataladi.

Kombinatsion sxemaning quyidagi asosiy xususiyatlarini ko‘rsatish mumkin:

- faqat mantiqiy elementlardan tashkil topadi; - xotirlash qobiliyatiga ega emas;

- teskari bog‘lanish zanjirining bo‘lmasligi;

- chiqish yo‘lining bitta va undan ortiq bo‘lishligi

KSni sintezlash masalasi murakkab masala hisoblanib, unda berilgan mantiqiy funksiyani amalga oshiruvchi KSni ko‘rsatilgan bazisda loyihalash talab etiladi. KSni sintezlashning an’anaviy usuli quyidagi bosqichlarni o‘z ichiga oladi:

- berilgan mantiqiy funksiyaning MDNSh yoki MKNSh hosil qilinadi;

- hosil qilingan funksiyaning mukammal normal shakli mantiqiy funksiyalarni minimallashtirishning ixtiyoriy bir usuli yordamida minimallashtiriladi;

- olingan minimal funksiya ko‘rsatilgan bazisda ifodalanadi, ya’ni operator ko‘rinishiga keltiriladi;

- funksiyaning operator ko‘rinishidan sxemaga o‘tiladi.]

Topshiriq: yuqorida berilgan funksiyalarni guruh jurnalidagi tartib raqami bo‘yicha variant qilib oling. Tanlab olingan funksiyani NI Multisim dasturiy muhiti yordamida loyihalashtiring. NI Multisim dasturiy muhitida yig‘ilgan sxemaning ishlashini haqiqiylik jadvaliga yozib oling. Hosil qilingan haqiqiylik jadvali asosida berilgan funksiya uchun Karno kartasini hosil qiling va DNF isini yozing va hosil qilingan funksiyani NI Multisim dasturiy muhiti yordamida loyihalashtiring. NI Multisim dasturiy muhitida yig‘ilgan sxemaning ishlashini dastlab tuzilgan haqiqiylik jadvali asosida tekshiring va natijalarni hisobotga kiriting.

Topshiriq variant № 4: y=x₁x₂+x_{1 2}x₃+ ₃;

Kerak bo’ladigan elementlar: Ushbu funksiya uchun 2 ta EMAS (NOT) elementi, 1 ta 3 HAM (AND3) elementi, 1ta 2 HAM (AND2) elementi va 1 ta 3 YOKI (OR3) elementi.

1 . Variant bo’yicha tanlangan funksiyani NI Multisim dasturiy muhiti yordamida loyihalashtiramiz.

2. NI Multisim dasturiy muhitida yig‘ilgan sxemaning ishlashini haqiqiylik jadvaliga yozib olamiz.

X1	X2	X3	x1*x2
0	0	0	0
0	0	1	0
0	1	0	0
1	0	0	0
1	0	1	0
1	1	0	1
1	1	1	1

Xulosa:

Bu labaratoriya ishidan men elemen turlari va vazifalari, ishlatilishi haqida malumotlar oldim. Mantiqiy hisoblarni tajribada ham amalyotda ham bir hil tog’ri chiqishiga guvoh bo’ldim.