Muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti «axborot xavfsizligi» fakulteti

T – SALOM

K – IKKI (I K K I I)

S = 10010 A = 00000 L = 01011 O = 01110 M = 01100

I = 01000 K = 01010 K = 01010 I = 01000 I = 01000

F = 00101 V = 10101 @ = 11110 Z = 11001 ! = 11011

Hosil bo’lgan shifrmatn – FV@Z!



1 – rasm. Vernam shifrlash algoritmida shifrlash jarayoni
RSA(Rivest, Shamir, Adleman) usuli.

T₀= USMONOVSHAXOB mantni shifrlaymiz. Bunda kalitlarni topish uchun quyidagi ishlarni qilamiz.

1. 
   Tub bo’lgan p=3 va q=5 sonlarini tanlab olamiz.
   
2. 
   Ushbu n=pq=3*5=15 sonini aniqlaymiz.
   

So’ngra, φ(p,q)=(p-1)*(q-1)=2*4=8 sonini topamiz, hamda bu son bilan 1 dan farqli biror umumiy bo’luvchiga ega bo’lmagan e=7 sonini olamiz.

3. 
   (e*d)mod φ(p,q)=1 shartni bajaruvchi d sonini topamiz. Bunda
   

d=(φ*n+1)/e=(8*15+1)/7 tenglikni qanatlantiruvchi d butun sonni topamiz. n=7 bo’lganda tenglik bajariladi d=3133;

Shunday qilib, kriptotizimilarda RSA algoritmining qo’llanishi quyidagicha: har bir foydalanuvchi ikkita yetarli darajada katta bo’lmagan p va q tub sonlarni tanlaydilar va yuqorida keltirilgan algoritm bo’yicha d va e tub sonlarini ham tanlab oladi. Bunda n=pq bo’lib, {e;n} ochiq kalitni {d;n}esa mahfiy kalitni tashkil etadi. Ochiq kalit ochiq ma’lumotlar kitobiga kiritiladi. Ochiq kalit bilan shifrlangan shifrmatnni shu kalit bilan deshifrlash imkoniyati yo’q bo’lib, deshifrlashning mahfiy kaliti faqat shifr ma’lumotining xaqiqiy egasigagina ma’lum.

Bizda T₀= USMONOVSHAXOB matn uchun ochiq kalit {277;54707}, maxfiy kalit esa {3133;54707} bo’ladi.