Muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUXAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI URGANCH FILIALI
“Kompyuter injiniringi” fakulteti “Axborot texnologiyalari” kafedrasi

“Xorazm viloyatida joylashgan o’quv markazlar to’g’risida ma’lumot beruvchi web ilova ishlab chiqish(back-end)” mavzusida tayyorlangan

INDIVIDUAL LOYIHA 2
bajardi (imzo) ball bilan
guruh talabasi qabul qilindi(imzo)

“ ” 20 y. “_ ” 20 y.

Komissiya a`zolari:
qabul qilindi (imzo) qabul qilindi (imzo)

“ ” 20 y. “_ ” 20 y.

Urganch 2023

“Tasdiqlayman”
“Axborot texnologiyalari” kafedrasi mudiri O.Xo`jayev
“ ” 2023_ y.
INDIVIDUAL LOYIHA 2
Guruh talaba Rahbar

VAZIFA
1. Mavzu “Xorazm viloyatida joylashgan o’quv markazlar to’g’risida ma’lumot beruvchi web ilova ishlab chiqish(back-end)”

2.

3.

4.

5.

6.
7. Individual loyihani topshirish muddati

1	2	3	4	Tushuntirish xati

Rahbar (imzo) (sana)
Talaba (imzo) (sana)

«Tasdiqlayman»
“Axborot texnologiyalari”
kafedrasi mudiri
O.Xo’jayev
« » 2023

_______guruh talabasi _________________________ning
­______________________________ning rahbarligida “Xorazm viloyatida joylashgan o’quv markazlar to’g’risida ma’lumot beruvchi web ilova ishlab chiqish(back-end)” mavzusida
INDIVIDUAL LOYIHA 2 ni bajarish uchun


K A L E N D A R R E J A

№	Sana	Bosqich mazmuni	O’qituvchi imzosi
1.		Topshiriqni qabul qilib olish va tushunish. Kalendar rejani tuzish va tasdiqlatish.
2.		Mavzu bo’yicha adabiyot−manbalarni ko’rib chiqish va zarur ma’lumot, axborotlarni tanlab olish.
3.		Qo’shimcha ma’lumotlarni Intranet va Internet tarmog’idan izlab topish.
4.		Ajratib olingan ma’lumotlarni jamlash va tahlil qilish
5.		Rahbar bilan maslahatlashish.
6.		INDIVIDUAL LOYIHA ning mundarijasini tuzish.
7.		INDIVIDUAL LOYIHA matnni shakllantirib yozish.
8.		Yig’ilgan ma’lumotlarni va yozilgan matn bilan birgalikda tahlil qilish.
9.		INDIVIDUAL LOYIHA ning nazariy qismi asosida ishni yakunlash va xulosa yozish.
10.		Matni talablaga mos ravishda shakllantirish.
11.		Rahbar bilan maslahatlashish va muhokama qilish.
12.		INDIVIDUAL LOYIHA ni namoyish qilish maqsadida, mulьtimedia elementlaridan foydalangan holda prezentatsiya slaydlarni tayyorlash.
13.		Bajarilgan INDIVIDUAL LOYIHA ni tahlil qilish va rahbar bilan hulosa qismini muhokama qilish.
14.		INDIVIDUAL LOYIHA ni ximoya qilishga tayyorlash.
15.		INDIVIDUAL LOYIHA ni belgilangan sana, vaqt va auditoriyada himoya qilish.

talaba « » 2023yil

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUXAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI URGANCH FILIALI
“Kompyuter injineringi” fakulteti 911-20 guruh talabasi Taxirova Gulhayo “Xorazm viloyatida joylashgan o’quv markazlar to’g’risida ma’lumot beruvchi web ilova ishlab chiqish(back-end)” mavzusida bajarilgan INDIVIDUAL LOYIHA 2 ga
T A Q R I Z

1. 
   Ishning mazmuni.
   

2. 
   Ishning bo`limlariga tavsif
   

3. 
   Ishning ijobiy tomonlari
   

4. 
   Ishning salbiy tomonlari
   

Xulosalar

Taqrizchi

(imzo, familiyasi, ismi, sharifi)

“ ” 20
MUNDARIJA
KIRISH… 6
I BOB. WEB ILOVA HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHA
TIZIMLARI 7

1. 
   1.1.Web ilova ishlash printsiplari 8
   
2. 
   1.2.Web ilovaning foydali tomonlari 13
   

II BOB. XORAZM VILOYATIDA JOYLASHGAN O’QUV MARKAZLAR HAQIDA MA’LUMOT BERUVCHI WEB ILOVA YARATISH…………….20

1. 
   2.1.Web ilova uchun pythonning flask freymworkidan foydalanish 20
   

2.2. Web ilovani back-endini ishlab chiqish………………………...24
XULOSA………………………………………………………………………30
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI 31
KIRISH

Dastlabki web-sahifalar juda sodda tuzilishga ega bo’lib, ular matnni formatlash va gipеrko’rsatkichlardan tarkib topgan edi. Web tеxnologiyalar rivojlanishi natijasida Web sahifalar tarkibida Plug-in dasturlar joylashtirila boshlandi, natijada Web sahifalarga intеr faol xususiyati bеrildi. Web tеxnologiyalarning rivojlanishining oxirgi natijalaridan biri bu skript tillaridir (Script Languages). Ularni ishlatishdan maqsad Web sеrvеrining ishini еngillashtirish, xar-xil ishlar uchun Web sеrvеrini bеzovta qilmasdan, bunday masalalarni foydalanuvchi kompyutеrining o’zida yaratishdir. Web tеxnologiyasining oxirgi erishgan yutuqlaridan biri dinamik Web sahifalardir. Dinamik Web sahifalar CGI dasturlar bilan bеvosita bog’liq bo’lib, CGI dasturlar sеrvеrda joylashgan va sеrvеr imkoniyatlarini ishlatuvchi dasturlardir. Ular sеrvеrga kеlgan so’rovlarni qayta ishlaydi va qayta ishlash natijasida yangi Web sahifa hosil bo’ladi.

Bepul va ochiq manbali kodlar: Web ilovasini ishlab chiqishda keng tarqalgan otkazmalar va o'zgarishlarni qabul qilish uchun, ochiq manbali kodlar ishlatish tavsiya etiladi. Bu, ommaviy o'rindagi murakkab muammolar va iste'molchilar tomonidan qo'llaniladigan ochiq manbali loyihalarni yaratish imkoniyatini beradi.
Bepul va ochiq manbali kodlar: Web ilovasini ishlab chiqishda keng tarqalgan otkazmalar va o'zgarishlarni qabul qilish uchun, ochiq manbali kodlar ishlatish tavsiya etiladi. Bu, ommaviy o'rindagi murakkab muammolar va iste'molchilar tomonidan qo'llaniladigan ochiq manbali loyihalarni yaratish imkoniyatini beradi.
Arzonlik va tezlik: Web ilovalarni ishlab chiqishda, ilova tovushlarini va qo'llaniluvchilar to'g'risida ma'lumotlarni saqlash uchun serverlar bilan bog'liq bo'lib, shuningdek, ko'p foydalanuvchilarni qo'llab-quvvatlash imkoniyatini beradigan hosting xizmatlaridan foydalanish ham muhimdir. Bundan tashqari, tez va samarali ishlash uchun effektiv backend va frontend texnologiyalardan foydalanish ham juda muhimdir.
Responsive design: Web ilovalarni ishlab chiqishda, iste'molchilarning turli qurilmalarda (masalan, kompyuter, planshet, mobil telefonlar) to'g'ri ko'rinadigan va foydalanish imkoniyatiga ega bo'lgan responsive (moslashtirilgan) dizayn yaratish tavsiya etiladi. Bu, foydalanuvchilarga ergonomik va samarali tajriba berish imkonini beradi.
Usability (foydalanishga qulaylik): Web ilovalarni ishlab chiqishda, foydalanuvchilar uchun oson, aniqligi yuqori va qulay tajriba yaratishga e'tibor berish tavsiya etiladi. Ma'lum bir maqsadda ilovani qo'llash, ma'lumotlarni qidirish, ro'yxatdan o'tish va boshqa jarayonlar uchun intuitiv interfeyslar yaratish bu prinsiplar orasida bo'lishi kerak.
Xavfsizlik: Web ilovalarni ishlab chiqishda, foydalanuvchilarning shaxsiy ma'lumotlarini (parollar, kredit kartasi ma'lumotlari, shaxsiy ma'lumotlar, joriy manbalardan foydalanish, o'zgartirishlar kiritish, va boshqalar) himoyalash uchun xavfsizlik prinsiplariga e'tibor berish tavsiya etiladi. Kriptografiya, kerakli protokollar bilan fayllarni yuklash, yuborish va saqlash, dostlik tahlilidan foydalanish kabi xavfsizlik tadbirlarini qo'llash tavsiya etiladi.
Optimalizatsiya: Web ilovalarni ishlab chiqishda, yuklanish va ishlash tezligini oshirish uchun texnologik optimallashtirishlar kiritish tavsiya etiladi. Bu, rasmiylik, CSS va JavaScript fayllarini qisqartirish, rasmlarni optimallashtirish, kiritilayotgan ma'lumotlar sonini minimalizatsiya qilish, server tarafdagi optimallashtirishlarni amalga oshirish, HTTP so'rovlarni kompressiyalash va boshqalar kabi usullardan foydalanishni o'z ichiga oladi.
Evolyutsiya: Web ilovalar dinamik tarzda rivojlanishi mumkinligini o'z ichiga oladi. Ilovaning mustaqil qismi (backend) va interfeysi (frontend)ning tahlil, dizayn va imkoniyatlarini yangilash uchun texnologik rivojlanishni qabul qilishi kerak.
Bu prinsiplar web ilovalarni yaxshi ko'rsatish, foydalanuvchilarni qo'llab-quvvatlash va dolzarblikni oshirishga yordam beradigan yuzlab asosiy printsipalardir. Bu bo'limda keltirilgan prinsiplar ommaviy va loyihaga xos kelishuvlar bilan ham o'zgartirilishi mumkin.