Mutsin oqsili haqida tushuncha Mutsinlarning uglevod va oqsil tarkibi

REJA:

1. 
   Mutsin oqsili haqida tushuncha
   
2. 
   Mutsinlarning uglevod va oqsil tarkibi
   
3. 
   Membrana va sekret mutsinlar
   
4. 
   Mutsinlarning funksiyalari
   
5. 
   Mikrobiotalarning mutsinlar ishlab chiqarishga ta’siri.
   
6. 
   Fiziologik va patologik shartlarda mutsinlar dinamikasi.
   
7. 
   Xulosa
   

Mutsinlar (lotincha - shilimshiq), mukoproteinlar - kislotali polisaxaridlarni o'z ichiga olgan yuqori molekulyar og'irlikdagi glikoproteinlar oilasidir. Ular gelga o'xshash mustahkamlikka ega va deyarli barcha hayvonlarning, shu jumladan odamlarning epitelial hujayralari tomonidan ishlab chiqariladi. Mutsin - barcha shilliq bezlar bir qismi bo'lgan asosiy komponent hisoblanadi. Ba'zi mutsinlar hayvonlarda mineralizatsiya jarayonlarini tartibga solish uchun javobgardir, masalan, mollyuskalarda qobiq shakllanishi va umurtqali hayvonlarda suyak shakllanadi.

Odamlarda mutsinlar sintezi uchun mas'ul bo'lgan kamida 17 gen mavjud - MUC1, MUC2, MUC3A, MUC3B, MUC4, MUC5AC, MUC5B, MUC6, MUC7, MUC8, MUC12, MUC13, MUC15, MUC16, MUC17 va MUC2019.
Mutsinlar nafas olish, ovqat hazm qilish va siydik yo'llarini qoplaydigan shilliq qavatning asosiy glikoproteinlaridir. Shilliq qavat infektsiyadan, suvsizlanishdan, fizik va kimyoviy shikastlanishdan himoya qiladi, shuningdek, moylash vazifasini bajaradi va moddalarning trakt orqali o'tishini osonlashtiradi.
Mutsinlar shilimshiqlari yuqori darajada maxsus epiteliya goblet hujayralari yoki maxsus shilliq bezlarning hujayralari tomonidan ishlab chiqariladi.


MUTSINLARNING UGLEVOD VA OQSIL TARKIBI


Mutsinlarning uglevod tarkibi. Shilliq massasining taxminan 95% ni suv, 1% ni tuzlar va boshqa dializlanadigan komponentlar, 0,5-2% ni erkin oqsillar, nuklein kislotalar va lipidlar, 3% ga yaqinini mutsinlar tashkil qiladi. Bugungi kunga kelib, mutsinlarni ajratish va tozalash usullari ishlab chiqilgan. Tozalangan mutsinlarning asosiy xarakteristikalari serin, treonin va prolinning o'ziga xos yuqori miqdori va monosaxarid qoldiqlarining xarakterli to'plamiga ega uglevodlarning yuqori miqdori bilan o'ziga xos aminokislota tarkibidir. Shunga o'xshash xususiyatlarga ega bo'lgan mutsinlar nafaqat shilimshiqda topiladi. Ularning ko'pchiligi safro, oshqozon osti bezi sharbati va o'n ikki barmoqli ichak sharbatida mavjud.
Mutsinlarning uglevod tarkibi besh turdagi monosaxaridlar bilan ifodalanadi: fukoza (Fuc), galaktoza (Gal), N-asetilglyukozamin (GlcNAc), N-asetil-galaktozamin (GalNAc) va sialik kislotalar. Sial kislotalar neyramin kislotasi hosilalarining umumiy nomi. Mutsinlar va boshqa monosaxaridlarda ozgina mavjud. Ro'yxatga olingan monosaxaridlar 1 dan 22 gacha (o'rtacha 8-10) monosaxarid qoldiqlarini o'z ichiga olgan oligosakkarid zanjirlarini hosil qiladi. Zanjirlar O-glikozid bog'i bilan bog'langan bo'lib, ularning hosil bo'lishida N-atsetilgalaktozamin va serin yoki treonin yon zanjirining gidroksil guruhi ishtirok etadi.