Mutolaa madaniyati. 10-amaliy mashg’ulot. Bajardi: Savol-topshiriqlar: «Qutadg‘u bilig»


Asarda qanday masalalar ilgari surilgan?



Download 17,81 Kb.
bet3/3
Sana24.07.2021
Hajmi17,81 Kb.
#127100
1   2   3
Bog'liq
10-amaliy mashg'ulot. Mutolaa madaniyati

4. Asarda qanday masalalar ilgari surilgan?

Dostonda asosiy eʼtibor podshohlik qonun-qoidalariga,saltanat boshqarish sir-u sinoatlari tavsifiga bagʻishlanadi. Shuningdek,hikoyalar davomida adolat,bilimli boʻlish,saxiylik va oliyjanoblikning oʻziga xos xususiyatlari haqida,adolat xalqning tinchligi va farovonligining tayanchi ,ustuni ekanligi haqidagi qarashlar hamda ochkoʻzlik,munofiqlik,yolgʻonchilikning inson kamolotiga putur yetkazishi haqidagi qarashlar oʻz aksini topadi.



5. Didaktik adabiyot haqida ma’lumot bering.

Didaktika» – yunoncha «didakticos», ya’ni «ibratli» degan

so‘zdan olingan. Demak, «didaktik adabiyot» deganda nasi-

hat, o‘git, ibrat ruhidagi asarlar tushuniladi. Bu Sharqda ham,

G‘arbda ham bo‘lgan. Sharq so‘z san’atida pand-nasihat ruhi

ustunroq, ochig‘i, u shunisi bilan G‘arb adabiyotidan farq qiladi

ham. X asrdayoq buyuk Abu Ali ibn Sino Sharq ko‘proq nasi-

hat yo‘li bilan, G‘arb esa hayotni real ko‘rsatish orqali kishini

tarbiyalashga moyilligini maxsus qayd etib o‘tgan edi.

Uni, adabiy shakliga ko‘ra, quyidagicha nisbiy

tasnif qilish mumkin:

1. Nasriy didaktik asarlar.

Masalan, milodiy IV asrda Hindistonda sanskrit tilida mash-

hur «Panchatantra», ya’ni keyinchalik «Kalila va Dimna» nomi

bilan mashhur bo‘lib ketgan buyuk didaktik asar dunyoga kela-

di. Uning butun Sharq, qolaversa, jahon adabiyotiga katta ta’siri

bor. Keyinchalik

Kaykovusning mashhur «Qobusnoma»si yozildi.

XVI asr o‘zbek adibi Xoja (Podshoxoja binni Abdulvah-

hobxoja)ning «Gulzor» hamda «Miftoh ul-adl» («Adolat kaliti»)

asarlari ham sof nasriy yo‘lda bitilgan didaktik adabiyot namu-

nalari hisoblanadi.

2. Nasriy-she’riy didaktik asarlar.

Shayx Muslihiddin Sa’diy Sheroziyning bag‘oyat mashhur

«Guliston» asari aynan shu guruhga mansub. U ham nasriy,

ham she’riy, ya’ni aralash yo‘lda bitilgan.

Alisher Navoiy ham pandnoma ruhidagi «Mahbub ul-qulub»

asarini aynan nasriy-she’riy shaklni o‘zaro omixta qilib yozdi.

Garchi majoziy timsollar, hayvonlar, asosan, qushlar mi-

solida bitilgan bo‘lsa ham, Gulxaniyning «Zarbulmasal»i ham

didaktik adabiyotning ana shunday nasriy-she’riy, ya’ni aralash

turiga kiradi.

3. She’riy didaktik asarlar.

Sharqda faqat nazmiy usulda yaratilgan maxsus didaktik

she’riyat ham shakllangan. Aytaylik, o‘zbek mumtoz she’riyatida

Yusuf Xos Hojibning «Qutadg‘u bilig», Haydar Xorazmiy-

ning Nizomiy Ganjaviy «Maxzan ul-asror»ini erkin tarjima

qilish asnosida bitgan «Gulshan ul-asror», Alisher Navoiyning

«Xamsa»ga birinchi asar sifatida kiritilgan «Hayrat ul-abror»

dostonlari aynan o‘zbek didaktik she’riyatining yorqin namuna-



lari hisoblanadi.
Download 17,81 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish