“Mutaxassislik fanlarini o‘qitish va ishlab chiqarish ta’limi metodikasi” fanidan

Birin-ketin va sistematik analiz 

 

Agar aralashmadan qandaydir analitik reaktsiya bilan bir necha ionni (2-3 ta) 

aniqlash mumkin bo’lsa, bu reaktsiya tanlovchan deyiladi. Agar murakkab 

aralashmadan faqat bir ionni aniqlash mumkin bo’lsa, bunday reaktsiya spetsifik 

deyiladi. Spetsifik reaktsiyalarni qo’llab ionlarni birin-ketin usuli bilan ham 

aniqlash mumkin. Lekin, spetsifik reaktsiyalar va birin-ketin analiz usullari kam. 

Shuning uchun qandaydir bir ionni aniqlash uchun o’xshash reaktsiyaga 

---

 

 

kirishuvchi boshqa ionlarni aralashmadan ajratib olib, keyinchalik esa 

tekshiriladigan ionni aniqlash kerak, ya'ni analizni sistematik analiz usuli deb 

ataluvchi ma'lum sistema bo’yicha olib borish kerak. Sistematik analiz usulida 

ionlar bitta-bittadan  ajratilmasdan, balki yaqin hossalariga qarab, butun guruh 

ionlarining cho’ktiruvchi reagenti bilan ajratiladi. Bunday reagentlar guruh 

cho’ktiruvchisi yoki guruh reagenti deyiladi.  

Sifat analizida hamma kationlar o’zlarini o’xshash xossalariga qarab   5 ta 

analitik guruhga bo’linadilar, anionlar esa 3 ta guruhga.